10. Sınıf mitoz bölünme test çöz

Question

Bu konuyu anladığımı sanıyordum ama test çözmeye başlayınca bazı noktalarda takıldığımı fark ettim. Özellikle interfaz evresinin alt evrelerinde ve mitozun aşamalarının sıralanması sorularında hata yapıyorum. Pratik yaparak bu konuyu tam olarak oturtmak istiyorum.

Answer 1

Mitoz Bölünme

Mitoz bölünme, bir hücrenin bölünerek genetik olarak birbirinin aynısı olan iki yavru hücre oluşturduğu süreçtir. Bu bölünme, vücut hücrelerinde (somatik hücreler) gerçekleşir ve temel amacı büyüme, gelişme ve yıpranan dokuların onarılmasını sağlamaktır.

Mitoz Bölünmenin Özellikleri

• Bir hücreden iki yavru hücre oluşur.
• Oluşan hücrelerin kromozom sayısı ana hücreyle aynıdır. (2n → 2n)
• Yaşam boyu devam eden bir bölünme şeklidir.
• Tek hücrelilerde çoğalma, çok hücrelilerde ise büyüme ve onarımı sağlar.

Mitoz Bölünmenin Evreleri

Mitoz bölünme, birbirini takip eden dört evreden oluşur. Bu evrelerden önce hücre, bölünmeye hazırlık aşaması olan Interfaz evresini geçirir.

• Profaz: Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluşturur. Çekirdek zarı ve çekirdekçik eriyerek kaybolur. Sentriyoller zıt kutuplara çekilir ve iğ iplikleri oluşur.
• Metafaz: Kromozomlar hücrenin ekvator düzleminde (ortasında) tek sıra halinde dizilir. İğ iplikleri kromozomlara tutunur. Kromozomların en net görüldüğü evredir.
• Anafaz: Kardeş kromatitler birbirinden ayrılarak zıt kutuplara doğru çekilmeye başlar. Artık her biri bağımsiz birer kromozom olarak adlandırılır.
• Telofaz: Kutuplara çekilmiş olan kromozomlar etraflarında çekirdek zarını oluşturur. Kromozomlar tekrar kromatin iplik haline döner. İğ iplikleri kaybolur. Sitoplazma bölünmesi (Sitokinez) başlar.

Mitoz bölünmenin son aşaması, sitoplazmanın ikiye bölünmesi olan Sitokinez'dir. Hayvan hücrelerinde boğumlanma, bitki hücrelerinde ise ara lamel (orta plak) oluşumu ile gerçekleşir.

Test Çözerken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Mitozun temelini bir DNA'nın ikiye bölünmesi olarak düşünün. Kromozom sayısı değişmez.
• Mayoz bölünme ile karıştırmayın! Mayoz üreme hücrelerinde gerçekleşir ve kromozom sayısı yarıya iner (2n → n).
• Kromozomların en belirgin ve tek sıra halinde dizildiği evrenin Metafaz olduğunu unutmayın.
• Kardeş kromatitlerin ayrıldığı evre Anafaz evresidir.
• Bitki hücrelerinde sentriyol bulunmaz, bu yüzden "Sentriyoller ayrılır" ifadesi bir soruda hayvan hücresi için geçerlidir.

Bol bol soru çözerek bu evreleri ve özellikleri pekiştirebilir, farklı soru tiplerini görebilirsiniz. Başarılar!

Answer 2

10. Sınıf Mitoz Bölünme Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir hücrenin mitoz bölünme sürecinde, interfaz evresinde gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi, bölünme için gerekli enerji ihtiyacının karşılanmasında doğrudan rol oynar?
a) DNA'nın eşlenmesi
b) Sentriyollerin eşlenmesi
c) ATP sentezinin artması
d) Ribozom sayısının artması
e) Kromatin ağının oluşması
Cevap: c) ATP sentezinin artması
Çözüm: Mitoz bölünme öncesi hazırlık evresi olan interfazda hücre, bölünme için gerekli enerjiyi sağlamak üzere ATP üretimini artırır. DNA eşlenmesi (a) kalıtsal bilginin aktarılması, sentriyol eşlenmesi (b) iğ ipliklerinin oluşumu, ribozom artışı (d) protein sentezi için gereklidir.

Soru 2: Bir bitki hücresinde mitoz bölünme gözlemlenirken, profaz evresinde çekirdek zarının parçalanması ve kromozomların belirginleşmesi, metafaz evresinde ise kromozomların hücrenin ekvator düzleminde dizilmesi gözlenmiştir. Bu iki evre arasındaki geçişte aşağıdaki yapılardan hangisinin oluşumu kritik öneme sahiptir?
a) Sentriyoller
b) İğ iplikleri
c) Çekirdekçik
d) Hücre plağı
e) Sitoplazma
Cevap: b) İğ iplikleri
Çözüm: Profaz evresinde oluşmaya başlayan iğ iplikleri, metafaz evresinde kromozomların ekvator düzlemine dizilmesini ve daha sonraki evrelerde kromatitlerin ayrılmasını sağlar. Sentriyoller (a) hayvan hücrelerinde bulunur, hücre plağı (d) sitokinezde oluşur.

Soru 3: Bir araştırmacı, mitoz bölünmenin anafaz evresinde kromatitlerin birbirinden ayrılarak kutuplara doğru hareket ettiğini gözlemliyor. Bu hareketin gerçekleşmesi için aşağıdaki olaylardan hangisi kesinlikle gereklidir?
a) Çekirdek zarının yeniden oluşması
b) İğ ipliklerinin kısalması
c) DNA'nın eşlenmesi
d) Sitoplazmanın boğumlanması
e) Kromozomların değuşasyonu
Cevap: b) İğ ipliklerinin kısalması
Çözüm: Anafaz evresinde iğ ipliklerinin kısalması, kromatitlerin (kardeş kromozomların) zıt kutuplara çekilmesini sağlayan temel mekanizmadır. DNA eşlenmesi (c) interfazda, çekirdek zarının oluşması (a) telofazda, sitoplazma bölünmesi (d) sitokinezde gerçekleşir.

Soru 4: Mitoz bölünme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı ana hücre ile aynıdır.
b) Çok hücreli canlılarda büyüme ve yenilenmeyi sağlar.
c) Hayvan hücrelerinde sitokinez boğumlanma ile gerçekleşir.
d) Bitki hücrelerinde iğ iplikleri sentriyolsüz oluşur.
e) Mayoz bölünmeden farklı olarak parça değişimi (crossing-over) görülür.
Cevap: e) Mayoz bölünmeden farklı olarak parça değişimi (crossing-over) görülür.
Çözüm: Parça değişimi (crossing-over) mayoz bölünmenin profaz I evresinde gerçekleşen ve genetik çeşitliliği artıran bir olaydır. Mitoz bölünmede crossing-over gerçekleşmez. Diğer seçeneklerde verilen ifadeler mitoz bölünme için doğrudur.