📜 10. Sınıf Tarih 2. Dönem 1. Yazılı (3. Senaryo)
İşte 10. sınıf tarih dersi 2. dönem 1. yazılı sınavının 3. senaryosuna hazırlık için bilmeniz gerekenler. Bu senaryo, Osmanlı Devleti'nin yükselişi, duraklaması ve gerileme dönemlerine odaklanacaktır. Başarılar!
⚔️ Osmanlı Devleti'nin Yükselişi (1453-1600)
🚀 Fetihler ve Genişleme
- 🌍 İstanbul'un Fethi (1453): Fatih Sultan Mehmet önderliğinde gerçekleşen bu fetih, Osmanlı Devleti'ni bir imparatorluk haline getirmiştir.
- 📜 Kanuni Sultan Süleyman Dönemi: Bu dönemde Osmanlı Devleti en geniş sınırlarına ulaşmış, hukuk, sanat ve mimari alanlarında büyük gelişmeler yaşanmıştır.
- 🌊 Denizlerdeki Hakimiyet: Barbaros Hayreddin Paşa'nın Osmanlı donanmasına katılmasıyla Akdeniz'de Osmanlı hakimiyeti güçlenmiştir.
🏛️ Devlet Yönetimi ve Toplum
- ⚖️ Merkeziyetçi Yapı: Güçlü bir merkezi yönetim anlayışı benimsenmiştir. Padişah, devletin mutlak hakimiydi.
- 👨🌾 Tımar Sistemi: Toprakların devlet kontrolünde olduğu ve asker yetiştirmek amacıyla kullanılan bir sistemdi.
- 🏘️ Millet Sistemi: Farklı din ve milletlere mensup toplulukların kendi iç işlerinde serbest olduğu bir yönetim anlayışıydı.
⏳ Osmanlı Devleti'nin Duraklaması (1600-1700)
📉 Nedenleri
- 💰 Ekonomik Sorunlar: Uzun süren savaşlar, tımar sisteminin bozulması ve coğrafi keşifler sonucu ticaret yollarının değişmesi ekonomiyi olumsuz etkilemiştir.
- 🏛️ İç İsyanlar: Celali İsyanları gibi iç karışıklıklar devlet otoritesini zayıflatmıştır.
- ⚔️ Askeri Zayıflama: Yeniçeri Ocağı'nın bozulması ve Avrupa ordularının gelişimi karşısında Osmanlı ordusu yetersiz kalmıştır.
📝 Islahat Çabaları
- 📜 Tarhuncu Ahmet Paşa: Bütçe açığını kapatmaya yönelik çalışmalar yapmıştır.
- ⚔️ Köprülüler Dönemi: Köprülü Mehmet Paşa ve Köprülü Fazıl Ahmet Paşa gibi devlet adamları, devlet otoritesini yeniden sağlamaya çalışmışlardır.
🍂 Osmanlı Devleti'nin Gerilemesi (1700-1792)
🌍 Kaybedilen Topraklar
- 🤝 Karlofça Antlaşması (1699): Osmanlı Devleti'nin batıda büyük toprak kayıpları yaşadığı ilk antlaşmadır.
- 🇷🇺 Rusya ile Savaşlar: Rusya'nın güçlenmesiyle Osmanlı Devleti, Azak Kalesi gibi önemli bölgeleri kaybetmiştir.
💡 Islahat Hareketleri
- 🌷 Lale Devri (1718-1730): Batı'nın örnek alınarak çeşitli yeniliklerin yapıldığı dönemdir.
- 📜 Askeri Islahatlar: Nizam-ı Cedid ordusu gibi modern ordular kurulmaya çalışılmıştır.
