⏳ 10. Sınıf Tarih 2. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık Rehberi
Merhaba gençler! 10. sınıf tarih dersinin 2. dönem 2. yazılısı yaklaşıyor. Bu yazıda, sınavda çıkabilecek konuları ve önemli noktaları özetleyeceğiz. Unutmayın, tarih sadece ezber değil, aynı zamanda neden-sonuç ilişkilerini anlamaktır. Başarılar!
⚔️ Osmanlı Devleti'nde Yenileşme Hareketleri
Osmanlı Devleti, 18. yüzyıldan itibaren Avrupa'daki gelişmeleri yakından takip etmeye başladı. Askeri, idari ve ekonomik alanlarda yenilikler yapılması gerektiği anlaşıldı. İşte bu dönemdeki bazı önemli gelişmeler:
- 🧮 Lale Devri (1718-1730): Osmanlı'da batılılaşma hareketlerinin başladığı dönemdir. Mimari, sanat ve edebiyatta yenilikler yapıldı.
- 🎖️ Nizam-ı Cedid (Yeni Düzen): III. Selim tarafından kurulan, Avrupa tarzında eğitim veren askeri birliklerdir.
- 🏛️ Tanzimat Fermanı (1839): Gülhane Hatt-ı Hümayunu olarak da bilinir. Hukukun üstünlüğü, eşitlik, can ve mal güvenliğinin sağlanması gibi önemli ilkeler içerir.
- 📜 Islahat Fermanı (1856): Tanzimat Fermanı'nı tamamlayıcı nitelikte olup, gayrimüslimlere daha geniş haklar tanınmıştır.
- 🇹🇷 I. Meşrutiyet (1876): Osmanlı Devleti'nin ilk anayasası olan Kanun-i Esasi ilan edildi ve Meclis-i Mebusan açıldı.
🌍 Avrupa'daki Gelişmeler ve Osmanlı'ya Etkileri
Avrupa'da yaşanan Sanayi Devrimi ve Fransız İhtilali, Osmanlı Devleti'ni derinden etkiledi. Sanayi Devrimi, Osmanlı ekonomisini olumsuz etkilerken, Fransız İhtilali ise milliyetçilik akımının yayılmasına neden oldu.
- 🏭 Sanayi Devrimi: İngiltere'de başlayıp Avrupa'ya yayılan, üretimde makineleşmeye geçilmesiyle sonuçlanan süreçtir. Osmanlı ekonomisi, Avrupa mallarıyla rekabet edemedi ve dışa bağımlı hale geldi.
- 🇫🇷 Fransız İhtilali: Eşitlik, özgürlük ve adalet gibi fikirlerin yayılmasına yol açtı. Milliyetçilik akımı, Osmanlı İmparatorluğu içindeki farklı milletlerin bağımsızlık isteklerini artırdı.
🇹🇷 Trablusgarp ve Balkan Savaşları
20. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti, bir dizi savaşla karşı karşıya kaldı. Bu savaşlar, devletin toprak kaybetmesine ve zayıflamasına neden oldu.
- 🇮🇹 Trablusgarp Savaşı (1911-1912): İtalya'nın Trablusgarp'ı (Libya) işgal etmesiyle başladı. Osmanlı Devleti bu savaşı kaybetti ve Trablusgarp İtalya'ya bırakıldı.
- 🇧🇦 Balkan Savaşları (1912-1913): Balkan devletlerinin Osmanlı Devleti'ne karşı birleşerek başlattığı savaşlardır. Osmanlı Devleti, Balkanlardaki topraklarının büyük bir kısmını kaybetti.
💥 I. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti
I. Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti'nin sonunu hazırlayan önemli bir dönüm noktasıdır. Osmanlı Devleti, İttifak Devletleri'nin yanında savaşa girdi ve savaşı kaybetti.
- 🤝 Savaşa Giriş Nedenleri: Kaybedilen toprakları geri alma, siyasi yalnızlıktan kurtulma ve İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Alman hayranlığı gibi nedenler etkili oldu.
- 🛡️ Cepheler: Çanakkale, Kafkas, Kanal, Irak, Hicaz-Yemen cephelerinde savaşıldı.
- 📜 Mondros Ateşkes Antlaşması (1918): Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı. Osmanlı ordusu terhis edildi ve ülke işgale açık hale geldi.
Umarım bu özet, sınavınıza hazırlanmanıza yardımcı olur. Bol şans!
