🧬 11. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: 10. Senaryo
Merhaba gençler! Biyoloji yazılısı yaklaşıyor ve bu senaryo, sınavda karşınıza çıkabilecek konuları tekrar etmenize yardımcı olacak. Sakin olun, konuları dikkatlice okuyun ve bol bol tekrar yapın. Başarılar!
🧪 Hücrenin Yapısı ve İşlevleri
Hücre, canlıların temel yapı ve işlev birimidir. Prokaryot ve ökaryot olmak üzere iki temel hücre tipi bulunur.
- 🦠 Prokaryot Hücre: Zarlı organelleri ve çekirdeği olmayan basit yapılı hücrelerdir. Bakteriler ve arkeler bu gruba girer.
- 🌳 Ökaryot Hücre: Zarlı organellere ve çekirdeğe sahip, daha karmaşık yapılı hücrelerdir. Bitkiler, hayvanlar, mantarlar ve protistalar bu gruba girer.
🔬 Hücre Organelleri ve Görevleri
Ökaryot hücrelerde bulunan çeşitli organeller, hücrenin farklı işlevlerini yerine getirir.
- 📦 Çekirdek: Hücrenin yönetim merkezidir. DNA'yı içerir ve hücrenin genetik bilgisini kontrol eder.
- ⚡ Mitokondri: Hücrenin enerji santralidir. Hücresel solunum yaparak ATP üretir.
- 🌿 Kloroplast: Bitki hücrelerinde bulunur. Fotosentez yaparak güneş enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürür.
- 🧬 Endoplazmik Retikulum (ER): Hücre içinde madde taşınmasını ve protein sentezini sağlar. Granüllü ER (ribozomlu) ve granülsüz ER (ribozomsuz) olmak üzere iki çeşidi vardır.
- 🍚 Golgi Cisimciği: ER'de üretilen maddeleri işler, paketler ve hücre dışına gönderir.
- 💣 Lizozom: Hücre içi sindirimde görevlidir. Zararlı maddeleri ve yıpranmış organelleri parçalar.
- 🧱 Ribozom: Protein sentezinin gerçekleştiği yerdir.
🌱 Hücre Zarı ve Madde Geçişleri
Hücre zarı, hücreyi dış ortamdan ayırır ve madde alışverişini kontrol eder.
- 💧 Pasif Taşıma: Enerji harcanmadan gerçekleşen taşıma yöntemidir. Difüzyon, ozmoz ve kolaylaştırılmış difüzyon örnek verilebilir.
- 💪 Aktif Taşıma: Enerji harcanarak gerçekleşen taşıma yöntemidir. Küçük moleküllerin ve iyonların taşınmasında kullanılır.
- 🫂 Endositoz: Büyük moleküllerin hücre içine alınmasıdır. Fagositoz (katı maddelerin alınması) ve pinositoz (sıvı maddelerin alınması) olmak üzere iki çeşidi vardır.
- 📤 Ekzositoz: Büyük moleküllerin hücre dışına atılmasıdır.
🧬 Kalıtımın Genel İlkeleri
Kalıtım, genetik özelliklerin nesilden nesile aktarılmasıdır.
- 👪 Gen: DNA üzerinde belirli bir özelliği kontrol eden bölgedir.
- 🧬 Kromozom: DNA'nın paketlenmiş halidir.
- 🅰️ Alleller: Bir genin farklı çeşitleridir.
- 💪 Dominant Allel: Etkisini her zaman gösteren alleldir.
- recessive Resesif Allel: Etkisini sadece homozigot durumda gösteren alleldir.
- ✨ Genotip: Bir bireyin genetik yapısıdır.
- 👁️ Fenotip: Bir bireyin dış görünüşüdür.
Unutmayın, bu sadece bir tekrar. Kitaplarınızı ve notlarınızı da gözden geçirmeyi ihmal etmeyin. Sınavda hepinize başarılar dilerim!
