🧬 11. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 2. Yazılı 2. Senaryo MEB Soruları
🦠 Hücre Bölünmesi
Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, gelişmesi ve üremesi için temel bir olaydır. İki ana türü vardır: Mitoz ve Mayoz.
- 🌱 Mitoz: Vücut hücrelerinde (somatik hücreler) görülür. Amaç, hücre sayısını artırarak büyümeyi ve hasarlı dokuların onarımını sağlamaktır. Sonucunda genetik olarak aynı iki yeni hücre oluşur.
- 🌸 Mayoz: Üreme hücrelerinde (gametler) görülür. Amaç, kromozom sayısını yarıya indirerek döllenme için uygun hücreler oluşturmaktır. Sonucunda genetik olarak farklı dört yeni hücre oluşur.
🧪 Kalıtım
Kalıtım, genetik özelliklerin nesilden nesile aktarılmasıdır. Bu süreçte genler ve kromozomlar önemli rol oynar.
- 🧬 Gen: DNA üzerinde belirli bir özelliği kodlayan bölgedir.
- 📊 Kromozom: DNA'nın proteinlerle sarılıp yoğunlaşmış halidir. İnsanlarda 46 kromozom bulunur.
- 🧮 Genotip: Bir bireyin genetik yapısıdır. (Örn: AA, Aa, aa)
- 👁️ Fenotip: Genotipin etkisiyle ortaya çıkan dış görünüş veya özelliklerdir. (Örn: Uzun boy, mavi göz)
🌍 Ekoloji
Ekoloji, canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır.
- ☀️ Ekosistem: Canlılar ve cansız çevrenin birlikte oluşturduğu sistemdir.
- 🍎 Besin Zinciri: Canlıların birbirini yiyerek enerji aktardığı sıralamadır.
- 🕸️ Besin Ağı: Birden fazla besin zincirinin birleşerek oluşturduğu karmaşık yapıdır.
- ♻️ Madde Döngüleri: Su, karbon, azot gibi maddelerin ekosistem içindeki dolaşımıdır.
❓ MEB Senaryo Soruları İçin Örnekler
MEB senaryo soruları genellikle bilgi düzeyini ölçmenin yanı sıra, öğrencinin bilgiyi yorumlama ve problem çözme becerisini de ölçmeyi hedefler.
- 🤔 Örnek 1: Mitoz ve mayoz arasındaki farkları açıklayınız. Her iki bölünme türünün canlılar için önemini belirtiniz.
- 🧐 Örnek 2: Bir ailede anne ve babanın her ikisi de heterozigot kahverengi gözlüdür (Bb). Çocuklarının mavi gözlü (bb) olma olasılığı nedir? Punnett karesi çizerek gösteriniz.
- 🌳 Örnek 3: Bir ekosistemdeki besin zincirini örneklerle açıklayınız. Besin zincirindeki herhangi bir canlının yok olmasının ekosistem üzerindeki etkilerini tartışınız.
Unutmayın, biyoloji konularını anlamak için bol bol tekrar yapın ve farklı kaynaklardan soru çözün. Başarılar!
