📚 11. Sınıf Edebiyat 1. Dönem 2. Yazılı Sınavına Hazırlık
Sınav yaklaşıyor ve edebiyat konuları gözünüzde büyüyor mu? Merak etmeyin, bu rehberle sınavda çıkabilecek önemli konuları tekrar ederek, edebiyat fırtınasını kolayca atlatacaksınız!
📜 Tanzimat Edebiyatı'na Giriş
Tanzimat Edebiyatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Batı'ya açıldığı, yeniliklerin edebiyatımıza girmeye başladığı bir dönemdir. Bu dönemde yazarlar, toplumsal sorunları ele almış ve halkı bilinçlendirmeye çalışmışlardır.
- ✍️ Tanzimat Fermanı (1839): Bu ferman, Tanzimat Edebiyatı'nın başlamasında önemli bir dönüm noktasıdır.
- 🏛️ Batı Etkisi: Fransız İhtilali'nin etkisiyle özgürlük, eşitlik, adalet gibi kavramlar edebiyatımıza girmiştir.
- 📰 İlkler: İlk özel gazete (Tercüman-ı Ahval), ilk tiyatro eseri (Şinasi'nin Şair Evlenmesi) bu dönemde yazılmıştır.
✍️ Tanzimat Edebiyatı'nın Önemli Sanatçıları
- 👤 Şinasi: İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval'i çıkarmış, Şair Evlenmesi adlı ilk tiyatro eserini yazmıştır.
- 👤 Namık Kemal: Vatan şairi olarak bilinir. Vatanseverlik teması eserlerinde ön plandadır. "Vatan Yahut Silistre" önemli eserlerindendir.
- 👤 Ziya Paşa: Hem eski hem de yeni edebiyatı savunmuştur. "Şiir ve İnşa" makalesi önemlidir.
- 👤 Ahmet Mithat Efendi: Halk için roman yazmıştır. Yazı makinesi olarak bilinir.
🎭 Tiyatro
Tanzimat Dönemi'nde tiyatro, halkı eğitmek ve bilinçlendirmek için önemli bir araç olarak görülmüştür.
- 🎭 Konular: Genellikle toplumsal sorunlar, yanlış evlilikler, görücü usulü gibi konular işlenmiştir.
- ✍️ Eserler: Şinasi'nin "Şair Evlenmesi", Namık Kemal'in "Vatan Yahut Silistre" önemli tiyatro eserlerindendir.
📰 Gazete
Gazete, Tanzimat Dönemi'nde haberleşme ve bilgi yayma aracı olarak büyük önem taşımıştır.
- 🗞️ Önemli Gazeteler: Tercüman-ı Ahval (İlk özel gazete), Tasvir-i Efkâr, Hürriyet.
- ✍️ Gazetelerin Rolü: Halkı bilinçlendirmek, toplumsal sorunları dile getirmek, yeni fikirleri yaymak.
📖 Roman
Tanzimat Dönemi romanları, genellikle toplumsal sorunları ele alır ve Batılı roman tekniklerini kullanır.
- 📚 Konular: Yanlış Batılılaşma, esaret, görücü usulü evlilikler, toplumsal eşitsizlikler.
- ✍️ Önemli Romanlar: Namık Kemal'in "İntibah", Ahmet Mithat Efendi'nin "Felatun Bey ile Rakım Efendi".
📜 Servet-i Fünun Edebiyatı'na Giriş
Servet-i Fünun Edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı'ndan sonra gelen ve Batı etkisinin daha da arttığı bir dönemdir. Bu dönemde sanat, sanat içindir anlayışı benimsenmiştir.
- ✨ Sanat Anlayışı: Sanat, sanat içindir. Toplumsal sorunlardan uzak, bireysel duygular ön plandadır.
- ✍️ Dil ve Üslup: Ağır ve süslü bir dil kullanılmıştır. Arapça ve Farsça kelimeler sıkça kullanılmıştır.
- 📰 Servet-i Fünun Dergisi: Bu dergi, dönemin önemli edebiyatçılarının bir araya geldiği ve eserlerini yayınladığı bir platform olmuştur.
✍️ Servet-i Fünun Edebiyatı'nın Önemli Sanatçıları
- 👤 Tevfik Fikret: Dönemin en önemli şairlerindendir. "Rübab-ı Şikeste" önemli eserlerindendir.
- 👤 Cenap Şahabettin: Sembolizm akımının etkisiyle şiirler yazmıştır. "Elhan-ı Şita" şiiri ünlüdür.
- 👤 Halit Ziya Uşaklıgil: Roman ve hikaye türünde önemli eserler vermiştir. "Aşk-ı Memnu" en ünlü romanıdır.
- 👤 Mehmet Rauf: "Eylül" adlı psikolojik romanıyla tanınır.
Bu konuları tekrar ederek ve örnek sorular çözerek sınavda başarılı olabilirsiniz. Başarılar!
