Merhaba! Bu içerik, 11. sınıf felsefe dersinin ilk dönem konularını kapsayan, çözümlü örnek yazılı sorularından oluşmaktadır. Amacımız, sınav öncesi bilgilerinizi pekiştirmek ve karşınıza çıkabilecek soru tiplerini tanımanıza yardımcı olmaktır. Bu bir ders notu / çalışma kâğıdıdır. Konular genellikle Felsefeyle Tanışma, Bilgi Felsefesi (Epistemoloji) ve Varlık Felsefesi (Ontoloji) ünitelerini kapsar.
"Felsefe, olması gerekeni inceler ve kesin, değişmez yargılara ulaşır." ifadesi doğru mudur, yanlış mıdır? Nedenini açıklayınız.
Yanlıştır. Çünkü felsefe, olanı olduğu gibi ele alır ve eleştirel, sorgulayıcı bir tavırla sürekli yeniden düşünür. Kesin, mutlak ve değişmez yargılara ulaşmaz; daha çok sorular üzerine kuruludur. Felsefede "olması gereken" ise daha çok ahlak ve siyaset felsefesinin konusudur.
"....................., bilginin kaynağının akıl olduğunu savunan, doğuştan gelen ideaların varlığını kabul eden görüştür. En önemli temsilcisi Platon'dur."
Boşluğa "Rasyonalizm (Akılcılık)" gelmelidir. Rasyonalizm, deney ve duyumları ikincil görür, gerçek bilginin akıl ve düşünce yoluyla elde edilebileceğini savunur.
Aşağıdaki filozofları, savundukları bilgi felsefesi akımlarıyla eşleştiriniz.
1-b: Immanuel Kant, Kritisizm (Eleştirel Felsefe) akımının kurucusudur. Akıl ve deneyi sentezler.
2-c: David Hume, aşırı bir Septisizm (Şüphecilik) anlayışına sahiptir, nedensellik ilkesini sorgular.
3-a: William James, Pragmatizm (Faydacılık) akımının önemli temsilcilerindendir. Doğru bilgiyi faydalı olana göre değerlendirir.
"Temellendirme" kavramını felsefe açısından tanımlayınız.
Temellendirme, ortaya atılan bir iddia, görüş ya da yargıyı; gerekçe, kanıt ve mantıksal çıkarımlarla destekleme, dayanaklandırma işlemidir. Felsefede, öne sürülen düşüncenin neden doğru olduğunu açıklamak ve onu sistematik hale getirmek için kullanılır. "Neden?" sorusuna verilen yanıttır.
Materyalizm ve İdealizm akımlarını, "varlığın ne olduğu" sorusuna verdikleri cevaplar açısından karşılaştırınız.
Bu iki akım, varlık felsefesinin temel karşıt görüşleridir:
Materyalizm (Maddecilik): Varlığın özünü, ilk ve tek gerçekliği madde olarak kabul eder. Her şey maddeden türemiştir. Düşünce, ruh, bilinç gibi kavramlar bile maddenin bir ürünüdür (beynin faaliyetidir). Temsilcisi: Karl Marx.
İdealizm (Fikircilik): Varlığın özünü ve asıl gerçekliği düşünce, idea veya ruh olarak kabul eder. Maddi dünya, bu ideaların bir yansıması, kopyası ya görünüşüdür. Gerçek ve kalıcı olan ideadır. Temsilcisi: Platon.
Bu çözümlü sorular, sınav formatını anlamanız için bir örnektir. Ders kitabınızı, notlarınızı ve müfredatı tekrar ederek çalışmanızı tamamlayınız. Başarılar dilerim! 🍀
