11. Sınıf Felsefe Konu Anlatımı
🧠 11. Sınıf Felsefe Ders Notları
Sevgili öğrenciler, bu yazıda 11. sınıf felsefe müfredatının temel konularını özetleyeceğiz. Felsefe, düşünme sanatıdır ve bu dersle birlikte felsefi düşüncenin derinliklerine ineceğiz.
🌟 Felsefeyle Tanışma
Felsefe, Yunanca "philosophia" (bilgelik sevgisi) kelimesinden gelir. Temel amacı, evreni, insanı ve değerleri akıl yoluyla sorgulamaktır.
- ✅ Felsefi Düşüncenin Nitelikleri: Eleştirel olma, tutarlılık, kavramsal açıklık, evrensellik.
- ✅ Felsefe ve Bilim İlişkisi: Her ikisi de olgulara dayanır, ancak felsefe daha genel ve kuramsaldır.
📚 Felsefenin Temel Disiplinleri
Felsefe, insan zihninin farklı alanlardaki sorgulamalarını sistematik hale getirir.
1. 🧐 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
Bilginin kaynağı, doğruluğu ve sınırları ile ilgilenir.
- Doğru Bilginin İmkansızlığı: Sofistler (Protagoras), Septisizm (Pyrrhon).
- Doğru Bilginin İmkanı: Rasyonalizm (Akılcılık - Descartes), Empirizm (Deneycilik - Locke), Kritisizm (Eleştirel Felsefe - Kant).
2. 🌌 Varlık Felsefesi (Ontoloji)
Varlığın ne olduğu, kökeni ve anlamını araştırır.
- Varlığın Niceliğine Göre: Monizm (Tekçilik - Thales), Düalizm (İkicilik - Descartes), Pluralizm (Çokçuluk - Empedokles).
- Varlığın Niteliğine Göre: İdealizm (Varlık ideadır - Platon), Materyalizm (Varlık maddedir - Demokritos).
3. ⚖️ Ahlak Felsefesi (Etik)
İnsan eylemlerini, iyi-kötü, erdem, ödev gibi kavramlarla inceler.
- Haz Ahlakı: Epikuros
- Fayda Ahlakı: Utilitarizm (J. Bentham, J.S. Mill)
- Ödev Ahlakı: Deontoloji (I. Kant)
4. 🏛️ Siyaset Felsefesi
İktidar, devlet, birey-toplum ilişkisi, ideal düzen arayışlarını konu edinir.
- Devletin Kaynağı: İlahi Köken, Toplum Sözleşmesi (T. Hobbes, J. Locke, J.J. Rousseau)
- İdeal Devlet Düzeni: Platon'un "Devlet"i, Farabi'nin "Erdemli Şehir"i.
5. 🎨 Sanat Felsefesi (Estetik)
Sanatın ve güzelliğin doğasını, insanın sanatla ilişkisini sorgular.
- Taklit (Mimesis) Olarak Sanat: Platon, Aristoteles
- Oyun Olarak Sanat: F. Schiller
- Estetik Yargılar: I. Kant'a göre güzel, hoş olandan farklıdır ve çıkar gözetmez.
6. ⛪ Din Felsefesi
Dini inançları, tanrı kavramını, vahiy ve iman gibi konuları felsefi bir bakış açısıyla ele alır.
- Teizm: Kişisel ve yaratıcı bir tanrı inancı.
- Deizm: Tanrı evreni yaratmış, sonrasına karışmamıştır.
- Ateizm: Tanrı'nın varlığını reddeder.
💡 Önemli Filozoflar ve Görüşleri
- Descartes: "Düşünüyorum, öyleyse varım." (Cogito, ergo sum) diyerek bilginin temeline aklı koyar. (Rasyonalizm)
- Kant: "Saf Aklın Eleştirisi" eseriyle hem rasyonalizmi hem empirizmi eleştirip sentez oluşturur. (Kritisizm)
- Platon: Gerçek varlığın "İdealar Dünyası"nda olduğunu savunur. (İdealizm)
🎯 Sonuç
Felsefe, bize eleştirel düşünme, sorgulama ve kavramları derinlemesine analiz etme yetisi kazandırır. Bu ders notları, konulara bir giriş niteliğindedir. Başarılı olmak için filozofların orijinal metinlerinden veya detaylı anlatımlı kaynaklardan da yararlanmanızı tavsiye ederiz.
