🎨 11. Sınıf Fizik 1. Dönem 1. Yazılı 3. Senaryo MEB Soruları
💡 Vektörler
- 🚀 Vektör Nedir? Yönü ve büyüklüğü olan doğru parçalarıdır. Mesela bir arabanın hızı hem bir büyüklük (80 km/saat) hem de bir yöndür (doğuya doğru).
- ➕ Vektörlerde İşlemler: Vektörleri toplarken, çıkarırken veya bir sayıyla çarparken dikkatli olmalıyız. Yönleri de hesaba katmalıyız.
- 📐 Bileşenlerine Ayırma: Bir vektörü x ve y eksenlerindeki bileşenlerine ayırarak işlemleri kolaylaştırabiliriz.
💡 Bağıl Hareket
- 🚢 Bağıl Hareket Nedir? Bir gözlemciye göre hareket eden bir cismin, başka bir gözlemciye göre nasıl hareket ettiğidir. Örneğin, yan yana giden iki araba birbirini duruyormuş gibi görebilir.
- 💨 Bağıl Hız: Bir cismin başka bir cisme göre hızına bağıl hız denir. Hesaplamalar için vektörleri kullanırız.
- 🌊 Nehir Problemleri: Akıntı hızının olduğu durumlarda, bir teknenin suya göre hızı ile yere göre hızı farklıdır.
💡 Newton'ın Hareket Yasaları
- 🍎 1. Yasa (Eylemsizlik): Bir cisim üzerine etki eden net kuvvet sıfırsa, duruyorsa durmaya devam eder, hareketliyse sabit hızla hareketine devam eder.
- 💪 2. Yasa (Temel Yasa): Bir cisme etki eden net kuvvet, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşittir (F = ma).
- 🤝 3. Yasa (Etki-Tepki): Bir cisim başka bir cisme kuvvet uyguladığında, ikinci cisim de birinci cisme eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uygular.
💡 Sürtünme Kuvveti
- 🧱 Sürtünme Nedir? İki yüzeyin birbirine temas etmesiyle oluşan ve hareketi engelleyen kuvvettir.
- 🚗 Kinetik Sürtünme: Cisim hareket halindeyken etki eden sürtünme kuvvetidir.
- 🚧 Statik Sürtünme: Cisim hareket etmeye başlamadan önce etki eden sürtünme kuvvetidir.
💡 Örnek Soru Çözümleri
Soru 1: Bir cisim 5 m/s² ivme ile hareket ediyor. Cisme etki eden net kuvvet 20 N ise, cismin kütlesi kaç kg'dır?
Çözüm: F = ma formülünden, 20 N = m * 5 m/s². Buradan m = 4 kg bulunur.
Soru 2: Bir nehirde akıntı hızı 2 m/s'dir. Bir tekne suya göre 5 m/s hızla akıntıya ters yönde hareket ediyor. Teknenin yere göre hızı nedir?
Çözüm: Teknenin yere göre hızı, teknenin suya göre hızı ile akıntı hızının vektörel toplamıdır. Bu durumda 5 m/s - 2 m/s = 3 m/s (akıntıya ters yönde).
