🧬 9. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık: 5. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! Biyoloji yazılısına hazırlanırken MEB'in hazırladığı senaryolar çok işinize yarayacak. Bu senaryolar, sınavda çıkabilecek soru tiplerini görmenizi ve konuları daha iyi anlamanızı sağlar. İşte 5. senaryoya göre hazırlanmış bazı örnek sorular ve çözümleri:
🧪 Hücre ve Yapısı
Hücre, canlıların temel yapı ve işlev birimidir. Prokaryot ve ökaryot olmak üzere iki ana hücre tipi bulunur.
- 🦠 Prokaryot Hücre: Zarlı organelleri ve çekirdeği olmayan basit yapılı hücrelerdir. Bakteriler ve arkeler bu gruba girer.
- 🌳 Ökaryot Hücre: Zarlı organellere ve çekirdeğe sahip, daha karmaşık yapılı hücrelerdir. Bitkiler, hayvanlar, mantarlar ve protistalar bu gruba girer.
🔬 Hücre Organelleri ve Görevleri
Ökaryot hücrelerde bulunan organellerin her birinin kendine özgü görevleri vardır:
- 🔥 Mitokondri: Hücrenin enerji santralidir. ATP üretir.
- 🌿 Kloroplast: Bitki hücrelerinde bulunur. Fotosentez yaparak besin üretir.
- 📦 Endoplazmik Retikulum (ER): Hücre içinde madde taşınmasında ve protein sentezinde görev alır. Granüllü ve granülsüz olmak üzere iki çeşidi vardır.
- 🧱 Golgi Cisimciği: ER'de üretilen maddeleri işler, paketler ve salgılar.
- 🗑️ Lizozom: Hücre içi sindirimde görev alır.
- 📍 Ribozom: Protein sentezinin gerçekleştiği yerdir.
💧 Hücre Zarı ve Madde Geçişleri
Hücre zarı, hücreyi dış ortamdan ayırır ve madde alışverişini kontrol eder.
- 🚦 Pasif Taşıma: Maddelerin çok yoğun oldukları ortamdan az yoğun oldukları ortama enerji harcanmadan geçişidir. Difüzyon, ozmoz ve kolaylaştırılmış difüzyon örnekleridir.
- 💪 Aktif Taşıma: Maddelerin az yoğun oldukları ortamdan çok yoğun oldukları ortama enerji harcanarak geçişidir.
- 🫂 Endositoz: Büyük moleküllerin hücre içine alınmasıdır. Fagositoz (katı maddelerin alınması) ve pinositoz (sıvı maddelerin alınması) örnekleridir.
- 👋 Ekzositoz: Hücre içindeki maddelerin hücre dışına atılmasıdır.
🧬 Kalıtımın Temel İlkeleri
Genetik, canlıların kalıtsal özelliklerini inceleyen bilim dalıdır. Mendel genetiği, kalıtımın temel prensiplerini ortaya koymuştur.
- 🧬 Gen: DNA üzerinde belirli bir özelliği kontrol eden bölgedir.
- 🧪 Alel: Bir genin farklı varyasyonlarıdır. Örneğin, göz rengi geni için mavi ve kahverengi alelleri olabilir.
- 👯 Homozigot: Bir özellik için aynı alellere sahip olma durumudur (örneğin, AA veya aa).
- 🧑🤝🧑 Heterozigot: Bir özellik için farklı alellere sahip olma durumudur (örneğin, Aa).
- 💪 Baskın (Dominant) Alel: Heterozigot durumda fenotipte etkisini gösteren aleldir.
- 🧏 Çekinik (Resesif) Alel: Fenotipte etkisini gösterebilmesi için homozigot durumda olması gereken aleldir.
Bu konuları tekrar ederek ve bol bol soru çözerek yazılıya en iyi şekilde hazırlanabilirsiniz. Başarılar!
