11. sınıf kimya 1. dönem 1. yazılı 8. senaryo

Question

Kimya sınavında 8. senaryoyu çözerken bazı formülleri karıştırıyorum. Acaba bu senaryoda hangi konulara daha çok dikkat etmeliyim?

Answer 1

📝 11. Sınıf Kimya 1. Dönem 1. Yazılı Sınavı: 8. Senaryo Çalışma Notları

Merhaba! Bu doküman, 11. Sınıf Kimya dersi 1. dönem 1. yazılı sınavına yönelik hazırlanmış 8. senaryo tipinde bir çalışma notudur. Senaryo tipi sınavlar, size bir olay örgüsü veya deney verisi sunar ve buradan hareketle bilgilerinizi yorumlamanızı ister. Bu senaryo, genellikle Modern Atom Teorisi, Periyodik Sistem ve Kimyasal Türler Arası Etkileşimler ünitelerini kapsayacak şekilde kurgulanmıştır. Hazırsanız başlayalım! 🧪

🔬 Senaryo Özeti:

Bir araştırma laboratuvarında, X, Y ve Z elementlerinin özellikleri inceleniyor. Bu elementlerle ilgili aşağıdaki deneysel gözlemler ve veriler elde ediliyor:

• 🎯 Element X: 3. periyot, 2A grubunda yer alır. Su ile şiddetli tepkime vererek bazik özellikte bir çözelti oluşturur.
• ⚡ Element Y: Elektron dağılımı 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁵ şeklindedir. Oda koşullarında diatomik (iki atomlu) moleküller halinde bulunur.
• 💎 Element Z: 4. periyot, 4A grubundadır. Yarı iletken özellik gösterir ve +4 ile -4 yüklü iyonlar oluşturabilir.

📚 Senaryodan Çıkabilecek Olası Sorular ve Çözümleri:

1. Soru Tipi: Elementlerin Tanımlanması ve Periyodik Yeri

Senaryo Sorusu: "Element Y'nin periyodik cetveldeki yeri nedir? Atom numarası kaçtır?"

Çözüm: Verilen elektron dağılımını toplam elektron sayısına çevirelim: 1s² (2e) + 2s² (2e) + 2p⁶ (6e) + 3s² (2e) + 3p⁵ (5e) = Toplam 17 elektron. Atom numarası (Z) = elektron sayısı = 17.
En yüksek enerji düzeyi 3'tür (3s²3p⁵), dolayısıyla 3. periyottadır. Değerlik elektron sayısı s²p⁵'ten 7'dir, bu da onu 7A grubu (Halojenler) yapar. Cevap: 3. periyot, 7A grubu, Atom Numarası: 17 (Klor).

2. Soru Tipi: Kimyasal Bağ Tahmini

Senaryo Sorusu: "X ve Y elementleri birleştiğinde oluşacak bileşiğin formülü ve bağ türü nedir?"

Çözüm: X (3. periyot 2A) bir toprak alkali metalidir (Muhtemelen Magnezyum). Metaldir, elektron vererek +2 yüklü iyon (Katyon) oluşturma eğilimindedir. Y ise bir halojendir (Klor), ametaldir ve elektron alarak -1 yüklü iyon (Anyon) oluşturur.
İyon yüklerini eşitlemek için 1 tane X⁺² iyonuna 2 tane Y⁻ iyonu gerekir. Oluşan bileşiğin formülü XY₂ (Örneğin MgCl₂) olur. Metal ve ametal arasında iyonik bağ oluşur.

3. Soru Tipi: Periyodik Özelliklerin Karşılaştırılması

Senaryo Sorusu: "X, Y ve Z elementlerinin atom yarıçaplarını büyükten küçüğe sıralayınız. Nedenini açıklayınız."

Çözüm: Periyodik sistemde soldan sağa gidildikçe atom yarıçapı azalır, yukarıdan aşağı inildikçe artar.

• X (3. periyot, 2A): Solda, metal.
• Y (3. periyot, 7A): Aynı periyotta X'in sağında, ametal.
• Z (4. periyot, 4A): X ve Y'den bir periyot aşağıda.

Aynı periyotta X > Y'dir. Z, farklı periyotta olduğu için karşılaştırmada dikkat: Z, X'ten aşağıda olduğu için genellikle daha büyük yarıçapa sahiptir. Ancak periyot farkı grup farkından daha etkilidir. Bu nedenle sıralama: Z > X > Y şeklinde olur. Z en büyük (4. periyot), X ondan sonra (3. periyot solda), Y en küçük (3. periyot sağda).

4. Soru Tipi: Fiziksel Hal ve Moleküler Yapı

Senaryo Sorusu: "Element Y neden oda koşullarında diatomik moleküller (Y₂) halinde bulunur? Bağ türünü yazınız."

Çözüm: Y, halojen grubundadır (7A). Bu gruptaki ametaller, değerlik elektron sayılarını 8'e (oktet kuralı) tamamlamak için birer elektronlarını paylaşarak kovalent bağ oluştururlar. Bir Y atomu, bir başka Y atomu ile bir elektron çifti paylaşarak apolar kovalent bağ ile Y₂ molekülünü oluşturur. Bu, onların kararlı hâlidir.

💡 Sınava Hazırlık İpuçları:

• ✅ Senaryoyu dikkatlice okuyun, altı çizili veya vurgulanan kelimelere dikkat edin.
• ✅ Verilen her bilgiyi periyodik tablo bilginizle ilişkilendirin.
• ✅ Soruları çözerken açıklama yapmanız istenip istenmediğine bakın. "Nedenini açıklayınız" ifadesi açıklama gerektirir.
• ✅ Atom numarasından element tayini, periyodik yer, iyon yükü, bileşik formülü yazma ve bağ türü bu tarz senaryoların klasik sorularıdır. Bunlara iyi çalışın.

Bu senaryo ve çözümleri, sınav öncesi bilgilerinizi pekiştirmeniz için hazırlanmıştır. Kendi başınıza benzer senaryolar yazarak pratik yapabilirsiniz. Hepinize sınavlarınızda başarılar dilerim! 🚀