🧬 12. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 2. Yazılı: 6. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! Biyoloji yazılısına hazırlanırken MEB'in hazırladığı senaryolar çok önemli. Bu senaryolar, sınavda karşınıza çıkabilecek soru tiplerini görmenizi sağlar. Şimdi 6. senaryoya göz atalım ve önemli konuları tekrar edelim.
🧪 Hücre Bölünmesi
Hücrelerin nasıl bölündüğünü ve bu bölünmenin neden önemli olduğunu anlamak biyolojinin temel konularından biridir.
- 🌱 Mitoz: Vücut hücrelerinde (örneğin, deri hücreleri) görülen bölünme şeklidir. Amacı, hücre sayısını artırmak, büyümeyi sağlamak ve hasar gören dokuları onarmaktır. Mitoz sonucu oluşan hücreler ana hücreyle aynı genetik yapıya sahiptir.
- 🌸 Mayoz: Üreme hücrelerinde (sperm ve yumurta) görülen bölünme şeklidir. Amacı, kromozom sayısını yarıya indirmek ve genetik çeşitliliği sağlamaktır. Mayoz sonucu oluşan hücreler ana hücreden farklı genetik yapıya sahiptir.
Unutmayın: Mitoz büyüme ve onarım için, mayoz ise üreme ve genetik çeşitlilik için gereklidir.
🧬 DNA ve Genetik Kod
DNA, tüm canlıların genetik bilgisini taşıyan moleküldür. Genetik kod ise bu bilginin nasıl okunup proteinlere dönüştürüldüğünü açıklar.
- 🧱 DNA'nın Yapısı: DNA, çift sarmallı bir yapıya sahiptir. Adenin (A) timin (T) ile, guanin (G) sitozin (C) ile eşleşir.
- 🔑 Genetik Kod: DNA üzerindeki her üçlü baz dizisi (kodon), bir amino asidi temsil eder. Bu amino asitler bir araya gelerek proteinleri oluşturur.
Unutmayın: DNA'daki bir hata (mutasyon), protein yapısını değiştirebilir ve bu da çeşitli hastalıklara yol açabilir.
🌍 Ekosistem Ekolojisi
Canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır. Besin zincirleri, enerji akışı ve madde döngüleri gibi konular ekosistem ekolojisinin temelini oluşturur.
- ☀️ Besin Zinciri: Üreticiler (bitkiler) enerjiyi güneşten alır ve besin üretir. Otoburlar (örneğin, tavşanlar) bitkileri yer. Etoburlar (örneğin, tilkiler) otoburları yer.
- ♻️ Madde Döngüleri: Su, karbon, azot gibi maddeler ekosistem içinde sürekli döner. Örneğin, bitkiler fotosentezde karbon dioksiti kullanır, hayvanlar solunumda karbon dioksit üretir.
Unutmayın: Ekosistemdeki herhangi bir değişiklik (örneğin, bir türün yok olması), tüm sistemi etkileyebilir.
🦠 Canlılar ve Çevre
Canlılar çevreleriyle sürekli etkileşim halindedir. Bu etkileşimler, canlıların adaptasyonlarını ve evrimini şekillendirir.
- 🌵 Adaptasyon: Canlıların yaşadıkları ortama uyum sağlamak için geliştirdikleri özelliklerdir. Örneğin, kaktüslerin su kaybını önlemek için yaprakları diken şeklindedir.
- 🦋 Evrim: Canlıların zaman içinde geçirdiği değişimlerdir. Evrim, doğal seçilim yoluyla gerçekleşir. Yani, ortama daha iyi uyum sağlayan canlılar hayatta kalır ve ürer.
Unutmayın: İklim değişikliği, çevre kirliliği gibi faktörler canlıların yaşam alanlarını tehdit eder ve evrim sürecini hızlandırabilir.
Umarım bu tekrar, yazılıya hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
