Bu dönemde Osmanlı Devleti'nin hem batıda hem de doğuda toprak kaybettiğini ve siyasi olarak zayıfladığını öğrendim. Özellikle 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması'nın devlet için bir dönüm noktası olduğu söyleniyor. Bu antlaşmanın önemini ve sonuçlarını tam olarak anlayamadım.
Bu dönem, Osmanlı Devleti'nin duraklama ve gerileme sürecinin belirginleştiği, toprak kayıplarının arttığı ve Avrupa devletleri karşısında askerî ve siyasi üstünlüğünü kaybettiği bir zaman dilimidir. 🕰️
⚔️ Önemli Savaşlar ve Antlaşmalar
🗓️ Prut Savaşı (1711): Rusya'ya karşı kazanılan önemli bir zaferdir. Baltacı Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Rus Çarı I. Petro'yu Prut Nehri kıyısında kuşattı. Sonuçta imzalanan Prut Antlaşması ile:
✅ Azak Kalesi geri alındı.
✅ Rusya'nın, Osmanlı topraklarında elçi bulundurması yasaklandı.
🚫 Ancak bu zafer, kalıcı bir üstünlük sağlayamadı.
🗓️ Osmanlı-Venedik-Avusturya Savaşı (1715-1718): Venedik'ten Mora'yı geri alan Osmanlı Devleti, ardından Avusturya ile savaşa tutuştu. Bu savaşın sonucunda imzalanan Pasarofça Antlaşması (1718) ile:
✅ Mora Yarımadası Osmanlı'da kaldı.
❌ Belgrad ve Kuzey Sırbistan gibi önemli topraklar Avusturya'ya bırakıldı.
💡 Bu antlaşma, Osmanlı diplomasisinde "Lale Devri" olarak bilinen bir barış döneminin başlangıcı oldu.
🗓️ 1736-1739 Osmanlı-Rus+Avusturya Savaşı: Rusya ve Avusturya'nın saldırılarına karşı verilen bu savaşta Osmanlı Devleti başarılı oldu. Sonuçta imzalanan Belgrad Antlaşması (1739) ile:
✅ Belgrad ve Kuzey Sırbistan geri alındı.
✅ Azak Kalesi, Rusya'ya verildi ancak yıkıldı ve Rusların Karadeniz'de donanma bulundurması yasaklandı.
🎯 Bu, Osmanlı'nın 18. yüzyılda imzaladığı son kazançlı antlaşma oldu.
🗓️ 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı: Bu savaş, dönemin en ağır yenilgisiyle sonuçlandı. İmzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması (1774) ile:
❌ Kırım Hanlığı, Osmanlı'dan ayrılarak bağımsız oldu. (İlk kez Müslüman bir toprak kaybedildi)
❌ Rusya, Karadeniz'de donanma bulundurma ve ticaret gemilerini serbestçe geçirme hakkı elde etti.
❌ Rusya'ya kapitülasyonlar verildi.
⚠️ Rusya, Osmanlı topraklarındaki Ortodoksların haklarını koruma bahanesiyle Osmanlı'nın iç işlerine karışma hakkını elde etti.
🏛️ İç Gelişmeler ve Dönemler
🌸 Lale Devri (1718-1730): Pasarofça Antlaşması'ndan Patrona Halil İsyanı'na kadar süren bu dönemde:
🎭 Avrupa tarzı eğlence ve sanat anlayışı yaygınlaştı.
🏛️ İlk matbaa İbrahim Müteferrika tarafından kuruldu (1727).
🏭 Yalova'da bir kağıt fabrikası açıldı.
🔥 İtfaiye örgütü anlamına gelen Tulumbacı Ocağı kuruldu.
🚢 Çini ve kumaş atölyeleri açıldı.
💥 Bu ıslahatlar, bazı çevrelerin tepkisini çekti ve 1730'da Patrona Halil İsyanı ile dönem sona erdi.
👑 I. Mahmut Dönemi (1730-1754):
⚒️ Askerî alanda ıslahatlara ağırlık verildi.
🎯 Humbaracı Ocağı, Comte de Bonneval (Humbaracı Ahmed Paşa) tarafından ıslah edildi.
🏫 Askerî mühendislik eğitimi veren Hendesehane açıldı.
👑 III. Mustafa Dönemi (1757-1774):
💰 Baron de Tott gibi yabancı uzmanlardan yararlanıldı.
⚓ Deniz Mühendishanesi (Mühendishane-i Bahr-i Hümayun) kuruldu.
💸 Esham Sistemi adı verilen iç borçlanma uygulaması başlatıldı.
📉 Genel Değerlendirme
➡️ Bu dönemde Osmanlı Devleti, artık gerileme döneminin tüm özelliklerini göstermeye başlamıştır.
🎯 Savaşlarda kazanılan bazı başarılar (Prut, Belgrad) geçici olmuş, kalıcı bir toparlanma sağlanamamıştır.
📜 Küçük Kaynarca Antlaşması (1774), Osmanlı tarihinde bir dönüm noktasıdır ve devletin dağılma sürecinin başlangıcı olarak kabul edilir.
🛠️ Islahatlar daha çok askerî alanda yapılmış ve sorunların köküne inilememiştir.
🌍 Avrupa'nın askerî, teknik ve ekonomik üstünlüğü iyice belirgin hale gelmiştir.
