Kelimede Anlam
Sevgili öğrenciler, günlük hayatta birbirimizle konuşurken birçok kelime kullanırız. Bu kelimelerin ne anlama geldiğini bilmek çok önemlidir. Şimdi kelimelerin anlamları üzerine bir şeyler öğrenelim.
Gerçek Anlam
Bir kelimenin akla gelen ilk ve temel anlamına gerçek anlam denir. Kelimeler sözlükteki anlamıyla kullanılır.
- Örnek: "Soğuk su içtim." → Burada "soğuk" kelimesi, suyun ısısının düşük olduğu anlamındadır. Bu, gerçek anlamıdır.
- Örnek: "Bugün hava çok sıcak." → "Sıcak" kelimesi, havanın ısısının yüksek olduğunu ifade eder. Bu da gerçek anlamdır.
Mecaz Anlam
Bir kelimenin gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak başka bir anlamda kullanılmasına mecaz anlam denir. Genellikle duyguları ve düşünceleri daha güçlü anlatmak için kullanırız.
- Örnek: "Bana çok soğuk davrandı." → Burada "soğuk" kelimesi, kişinin sevgi ve ilgi göstermediği, uzak durduğu anlamındadır. İnsanın ısısı soğuk olmaz.
- Örnek: "Annemin sıcak gülümsemesi beni mutlu etti." → Buradaki "sıcak" kelimesi, samimi, içten ve sevgi dolu anlamındadır. Gülümsemenin bir ısısı yoktur.
Eş Anlamlı (Anlamdaş) Kelimeler
Yazılışları ve okunuşları farklı olduğu halde anlamları aynı olan kelimelere eş anlamlı kelimeler denir.
- siyah – kara
- okul – mektep
- kelime – sözcük
- yıl – sene
- öğrenci – talebe
Zıt (Karşıt) Anlamlı Kelimeler
Anlamları birbirinin tam tersi olan kelimelere zıt anlamlı kelimeler denir.
- açık – kapalı
- ileri – geri
- ağır – hafif
- sıcak – soğuk
- güzel – çirkin
Eş Sesli (Sesteş) Kelimeler
Yazılışları ve okunuşları aynı olduğu halde anlamları farklı olan kelimelere eş sesli kelimeler denir.
- "yüz" → 1. Anlamı: Surat, çehre. (Yüzünü yıka.)
2. Anlamı: Sayı (100). (Yüz lira param var.)
3. Anlamı: Suda hareket etmek. (Yüzmeyi çok seviyorum.)
- "gül" → 1. Anlamı: Çiçek. (Bahçede kırmızı bir gül var.)
2. Anlamı: Gülen eylem. (Bu fıkraya çok güldüm.)
Etkinlik Zamanı!
Etkinlik 1: Gerçek mi, Mecaz mı?
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimeleri inceleyin. Gerçek anlamda mı, mecaz anlamda mı kullanıldığını yazınız.
- Kışın soğuk havada dışarı çıkmamalıyız. (Cevap: Gerçek)
- Arkadaşım bana soğuk bir bakış attı. (Cevap: Mecaz)
- Annem sıcak çorba pişirdi. (Cevap: Gerçek)
- Dedem bizi sıcak bir şekilde karşıladı. (Cevap: Mecaz)
Etkinlik 2: Eş Anlamlıları Eşleştir
Aşağıdaki kelimelerle eş anlamlılarını eşleştirin.
- 1. siyah A. sene
- 2. yıl B. kara
- 3. okul C. sözcük
- 4. kelime D. mektep
Cevap Anahtarı: 1-B, 2-A, 3-D, 4-C
Etkinlik 3: Zıt Anlamlıları Bul
Aşağıdaki kelimelerin zıt anlamlılarını yazınız.
- açık → kapalı
- ileri → geri
- ağır → hafif
- hızlı → yavaş
Etkinlik 4: Eş Sesli Kelimelerle Cümle Kur
Aşağıdaki eş sesli kelimeleri iki farklı anlamıyla cümle içinde kullanınız.
- "yaz"
- Anlam 1: (Mevsim) Yazın tatile gideceğiz.
- Anlam 2: (Yazma eylemi) Ödevimi düzgün yazdım.
- "at"
- Anlam 1: (Hayvan) Çiftlikte bir at gördüm.
- Anlam 2: (Atma eylemi) Topu bana at.
Harikasın! Kelimelerin farklı anlamlarını öğrendin ve etkinlikleri başarıyla tamamladın. Bu bilgileri günlük konuşmalarında kullanmaya dikkat et!
