Uzun adları kısaca yazmaya kısaltma denir. Kısaltmalar, yazı yazarken bize zaman kazandırır.
İşte bazı kısaltma örnekleri:
Kısaltmalara ek getirirken noktayı kaldırmayız. Ek, kısaltmanın okunuşuna göre yazılır.
Bazı kısaltmalar büyük harflerle yazılır ve sonlarına nokta konmaz. Örneğin:
Bu tür kısaltmalara ek getirirken, ek kesme işareti ( ' ) ile ayrılır. Örneğin: TBMM'ye, TDK'dan.
Soru 1: Elif, defterine "T.C." yazmıştır. Bu kısaltmayı hangi cümlede doğru kullanmıştır?
a) Bugün T.C. ile annem pazara gittik.
b) T.C. Kızılay yardım kolileri hazırladı.
c) T.C. kimlik kartımı kaybettim.
Cevap: c) T.C. kimlik kartımı kaybettim.
Çözüm: "T.C." (Türkiye Cumhuriyeti) devletin adını belirten bir kısaltmadır ve resmi belgelerde, kimliklerde kullanılır. "T.C. kimlik kartı" doğru bir kullanımdır.
Soru 2: Aşağıdaki kısaltmalardan hangisinin sonuna nokta (.) konulmaz?
a) Dr. (Doktor)
b) Alb. (Albay)
c) TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi)
Cevap: c) TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi)
Çözüm: Harflerinden oluşan ve her harfi büyük yazılan kısaltmaların (TBMM, THY, PTT gibi) sonuna nokta konulmaz.
Soru 3: "Doç." kısaltması hangi kelimenin kısaltmasıdır ve aşağıdakilerden hangisinde doğru kullanılmıştır?
a) Doçent - Doç. Ahmet Bey bugün derse gelecek.
b) Doktor - Doç. Ayşe Hanım muayenehanede.
c) Doğa - Doç. derneği piknik düzenliyor.
Cevap: a) Doçent - Doç. Ahmet Bey bugün derse gelecek.
Çözüm: "Doç." kısaltması "Doçent" kelimesinin kısaltmasıdır. Bir unvan bildirdiği için kişinin adından önce kullanılır ve sonuna nokta konur.
Soru 4: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmanın yazımı ile ilgili bir hata vardır?
a) Prof. Dr. Zeynep Hanım konferans verecek.
b) Yarın PTT. şubesine gideceğiz.
c) Dr. Can, hastaları muayene etti.
Cevap: b) Yarın PTT. şubesine gideceğiz.
Çözüm: "PTT" harflerinden oluşan bir kısaltmadır ve sonuna nokta konulmaz. Doğru yazım "PTT şubesine" şeklinde olmalıdır.