🧬 2026 TYT Biyoloji: Y'ye Bağlı Kalıtım
Y kromozomu üzerinde bulunan genler aracılığıyla aktarılan özelliklere Y'ye bağlı kalıtım denir. Bu özellikler sadece erkeklerde görülür ve babadan oğula geçer.
👨👦 Y Kromozomu ve Özellikleri
- 🧬 Y Kromozomu: İnsanlarda cinsiyeti belirleyen kromozomlardan biridir. Erkeklerde XY, kadınlarda XX kromozomları bulunur.
- 👨👩👧👦 Kalıtım Şekli: Y kromozomu üzerindeki genler sadece erkek çocuklara geçtiği için, bu genlerin kontrol ettiği özellikler sadece erkeklerde görülür.
- 🚫 Dişilerde Görülmez: Dişilerde Y kromozomu bulunmadığı için, Y'ye bağlı özellikler dişilerde ortaya çıkmaz.
🧮 Y'ye Bağlı Kalıtımın Özellikleri
- 👴 Babadan Oğula: Y kromozomu babadan oğula geçtiği için, Y'ye bağlı özellikler de babadan oğula aktarılır.
- 💯 %100 Geçiş: Eğer bir babada Y'ye bağlı bir özellik varsa, bu özellik kesinlikle tüm erkek çocuklarında görülür.
- 🙅♀️ Kız Çocuklarında Görülmez: Y'ye bağlı özellikler kız çocuklarında görülmez çünkü kız çocukları babalarından X kromozomu alırlar, Y değil.
📜 Örnekler
- 👂 Kulak Kılı: Bazı toplumlarda erkeklerde görülen kulak kılı özelliği Y'ye bağlı kalıtım ile aktarılır.
- 💪 SRY Geni: Testislerin gelişimini sağlayan SRY geni de Y kromozomu üzerinde bulunur.
❓ Soru Çözümü
Örnek Soru: Bir babada kulak kılı özelliği varsa, bu özellik aşağıdaki çocuklarından hangisinde kesinlikle görülür?
- A) Kız çocuk
- B) Erkek çocuk
Çözüm: Kulak kılı özelliği Y'ye bağlı olduğu için sadece erkek çocuklarda görülür. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.
📝 Özet
Y'ye bağlı kalıtım, Y kromozomu üzerindeki genlerin sadece erkeklerde görülmesi ve babadan oğula geçmesi durumudur. Bu özellikler kız çocuklarında görülmez.
