🗜️ Sıvı Basıncı Nedir?
Sıvılar, bulundukları kabın her noktasına bir kuvvet uygular. Bu kuvvetin, uygulandığı yüzey alanına oranına sıvı basıncı denir. Sıvı basıncı, derinlikle doğru orantılıdır; yani derinlik arttıkça sıvı basıncı da artar.
- 💧 Sıvı Basıncı Formülü: $P = h \cdot d \cdot g$
- $P$: Sıvı basıncı (Pascal veya $N/m^2$)
- $h$: Sıvının derinliği (metre)
- $d$: Sıvının yoğunluğu (kilogram/metre küp)
- $g$: Yerçekimi ivmesi (yaklaşık 9.81 $m/s^2$, genellikle 10 alınır)
🧱 Sıvı Basıncı Problemlerini Çözerken İzlenecek Adımlar
Sıvı basıncı problemlerini çözerken aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- 1️⃣ Verileri Anlama: Soruda verilen derinlik ($h$), yoğunluk ($d$) ve yerçekimi ivmesi ($g$) değerlerini belirleyin.
- 2️⃣ Formülü Hatırlama: Sıvı basıncı formülünü ($P = h \cdot d \cdot g$) doğru bir şekilde yazdığınızdan emin olun.
- 3️⃣ Birimlere Dikkat: Derinlik metre ($m$), yoğunluk kilogram/metre küp ($kg/m^3$) ve yerçekimi ivmesi metre/saniye kare ($m/s^2$) cinsinden olmalıdır. Gerekirse birimleri dönüştürün.
- 4️⃣ Hesaplama: Verilen değerleri formülde yerine koyarak sıvı basıncını hesaplayın.
- 5️⃣ Sonucu Kontrol Etme: Bulduğunuz sonucun mantıklı olup olmadığını kontrol edin. Örneğin, derinlik arttıkça basıncın da artması gerekir.
❓ Örnek Problem ve Çözümü
Soru: Yoğunluğu 1000 $kg/m^3$ olan suyun 2 metre derinliğindeki bir noktada oluşturduğu basıncı hesaplayınız. (Yerçekimi ivmesini 10 $m/s^2$ alınız.)
- Çözüm:
- Verilenler: $h = 2$ m, $d = 1000$ $kg/m^3$, $g = 10$ $m/s^2$
- Formül: $P = h \cdot d \cdot g$
- Hesaplama: $P = 2 \cdot 1000 \cdot 10 = 20000$ Pascal
- Cevap: Sıvı basıncı 20000 Pascal'dır.
📝 Sıvı Basıncı ile İlgili İpuçları
- 💡 Yoğunluk Farkı: Farklı yoğunluktaki sıvılar aynı derinlikte farklı basınçlar oluşturur. Yoğunluğu fazla olan sıvının basıncı daha fazladır.
- 🌊 Bileşik Kaplar: Bileşik kaplarda sıvı seviyesi her zaman aynıdır. Bu nedenle, aynı yatay düzlemdeki noktalardaki basınçlar eşittir.
- 🐠 Batma ve Yüzme: Bir cismin sıvı içindeki batma veya yüzme durumu, cismin yoğunluğu ile sıvının yoğunluğu arasındaki ilişkiye bağlıdır.
🧪 Sıvı Basıncını Etkileyen Faktörler
derinlik
Derinlik arttıkça sıvı basıncı doğru orantılı olarak artar.
yoğunluk
Sıvının yoğunluğu arttıkça, aynı derinlikte oluşan sıvı basıncı da artar.
yerçekimi ivmesi
Yerçekimi ivmesi arttıkça sıvı basıncı da artar. Ancak, genellikle sorularda sabit kabul edilir.
