2026 TYT Kimya: Hacimce Yüzde Derişim Nedir? Mantığı ve Formülü

Question

Kimyada hacimce yüzde derişim hesaplamaları çok karışık geliyor. Formülü ezberliyorum ama mantığını anlamıyorum. Nerede kullanacağımı, sorularda nasıl uygulayacağımı bilmiyorum. Birisi bana mantığını anlatabilir mi?

Answer 1

🧪 2026 TYT Kimya: Hacimce Yüzde Derişim Nedir?

Hacimce yüzde derişim, bir çözeltideki çözünen maddenin hacminin, çözeltinin toplam hacmine oranının yüzde olarak ifadesidir. Günlük hayatta ve laboratuvar çalışmalarında sıklıkla karşılaştığımız bir kavramdır.

• 💧 Tanım: Hacimce yüzde derişim, çözünen maddenin hacminin çözeltinin toplam hacmine oranının 100 ile çarpılmasıyla bulunur.
• 🧮 Formül: Hacimce Yüzde Derişim = $\frac{Çözünen \ Hacmi}{Çözelti \ Hacmi} \times 100$

🧪 Hacimce Yüzde Derişimin Mantığı

Hacimce yüzde derişimin mantığını anlamak için, bir örnek üzerinden gidelim:

• 🍹 Örnek: 20 mL alkolü su ile karıştırarak 100 mL çözelti elde ediyoruz. Bu çözeltinin hacimce yüzde derişimi nedir?

Çözüm:

• ⚗️ Çözünen hacmi (alkol) = 20 mL
• 🧪 Çözelti hacmi = 100 mL
• 🧮 Hacimce Yüzde Derişim = $\frac{20 \ mL}{100 \ mL} \times 100 = %20$

Bu durumda, çözeltinin hacimce yüzde derişimi %20'dir. Yani, çözeltinin her 100 mL'sinde 20 mL alkol bulunmaktadır.

🧪 Hacimce Yüzde Derişim Hesaplama İpuçları

Hacimce yüzde derişim hesaplamalarında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır:

• 📏 Birimler: Çözünen ve çözelti hacimlerinin aynı birimde (mL, L, vb.) olduğundan emin olun.
• ➕ Toplam Hacim: Çözelti hacminin, çözünen ve çözücünün hacimlerinin toplamı olduğunu unutmayın. Ancak bazı durumlarda hacimler tam olarak toplanmayabilir (özellikle farklı moleküller arası etkileşimlerin olduğu durumlarda). Bu tür durumlar genellikle daha ileri düzey kimya konularında ele alınır.
• 💯 Yüzde İşareti: Sonucu yüzde (%) işareti ile belirtmeyi unutmayın.

🧪 Örnek Sorular ve Çözümleri

İşte hacimce yüzde derişim ile ilgili birkaç örnek soru ve çözümleri:

1. Soru 1:

   50 mL asetik asit kullanılarak 250 mL'lik bir çözelti hazırlanıyor. Bu çözeltinin hacimce yüzde derişimi nedir?

   Çözüm:

   • ⚗️ Çözünen hacmi (asetik asit) = 50 mL
   • 🧪 Çözelti hacmi = 250 mL
   • 🧮 Hacimce Yüzde Derişim = $\frac{50 \ mL}{250 \ mL} \times 100 = %20$

2. Soru 2:

   Hacimce %15'lik 500 mL etanol çözeltisi hazırlamak için kaç mL etanole ihtiyaç vardır?

   Çözüm:

   • 🧮 Hacimce Yüzde Derişim = %15
   • 🧪 Çözelti hacmi = 500 mL
   • ⚗️ Çözünen hacmi (etanol) = ?
   • 🧮 Formül: $15 = \frac{Etanol \ Hacmi}{500 \ mL} \times 100$
   • 🧮 Etanol Hacmi = $\frac{15 \times 500 \ mL}{100} = 75 \ mL$