Kinetik teori, maddenin davranışlarını atom ve moleküllerin sürekli hareketiyle açıklayan bir bilimsel modeldir. Bu teoriye göre, tüm maddeler mikroskobik parçacıklardan oluşur ve bu parçacıklar sürekli hareket halindedir. Sıcaklık arttıkça bu hareketin hızı da artar. Kinetik teori, maddenin farklı hallerini (katı, sıvı, gaz) ve bu haller arasındaki geçişleri anlamamızda bize rehberlik eder.
Katı maddelerde atomlar veya moleküller birbirlerine çok yakın ve düzenli bir şekilde istiflenmiştir. Parçacıklar titreşim hareketi yaparlar ancak yer değiştirmezler. Bu nedenle katılar belirli bir şekle ve hacme sahiptir.
Sıvı maddelerde parçacıklar katılara göre daha serbesttir ve birbirlerinin üzerinden kayabilirler. Sıvılar belirli bir hacme sahip olsalar da belirli bir şekilleri yoktur ve bulundukları kabın şeklini alırlar.
Gaz maddelerde parçacıklar birbirinden çok uzaktır ve rastgele hareket ederler. Gazlar belirli bir şekle veya hacme sahip değildir ve bulundukları kabı tamamen doldururlar.
Kinetik teori, hal değişimlerini (erime, kaynama, donma, yoğunlaşma, süblimleşme, kırağılaşma) maddenin parçacıklarının kinetik enerjisindeki değişimlerle açıklar.
Kinetik teori, fizik, kimya, mühendislik ve malzeme bilimi gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılır. Gazların davranışlarını anlamak, termodinamik süreçleri modellemek ve yeni malzemeler geliştirmek gibi birçok uygulamada kinetik teoriden yararlanılır.
