🧪 2026 TYT Kimya: İzotonlar Nasıl Hesaplanır?
İzotonlar, atom numaraları (proton sayıları) farklı olmasına rağmen aynı sayıda nötrona sahip atomlardır. TYT Kimya sınavında izotonlarla ilgili soruları çözebilmek için öncelikle atomun yapısını ve temel kavramları iyi anlamak gerekir.
Nötron sayısı, kütle numarası (A) ile atom numarası (Z) arasındaki farktan bulunur:
$\text{Nötron Sayısı (N) = Kütle Numarası (A) - Atom Numarası (Z)}$
İzotonları bulmak için şu adımları izleyebiliriz:
- 🍎 Verilen atomların kütle numaralarını ve atom numaralarını belirleyin.
- 🍎 Her bir atomun nötron sayısını yukarıdaki formülle hesaplayın.
- 🍎 Nötron sayıları aynı olan atomları belirleyin. İşte bu atomlar birbirinin izotonudur.
🧮 İzoton Hesaplama Örnekleri
Şimdi birkaç örnekle izoton hesaplamasını daha iyi anlayalım:
Örnek 1:
Aşağıdaki atomların hangileri izotondur?
${^{39}_{19}K}$, ${^{40}_{20}Ca}$, ${^{41}_{21}Sc}$
- 🧪 Potasyum (K): Nötron sayısı = 39 - 19 = 20
- 🧪 Kalsiyum (Ca): Nötron sayısı = 40 - 20 = 20
- 🧪 Scandium (Sc): Nötron sayısı = 41 - 21 = 20
Çözüm:
Bu örnekte, potasyum, kalsiyum ve scandium atomlarının hepsinin nötron sayısı 20'dir. Bu nedenle bu üç atom birbirinin izotonudur.
Örnek 2:
${^{14}_{6}C}$ ve ${^{16}_{8}O}$ atomları izoton mudur?
- 🧪 Karbon (C): Nötron sayısı = 14 - 6 = 8
- 🧪 Oksijen (O): Nötron sayısı = 16 - 8 = 8
Çözüm:
Karbon ve oksijen atomlarının nötron sayıları aynı (8) olduğu için bu iki atom birbirinin izotonudur.
📝 TYT'de İzoton Soruları Çözme Taktikleri
- 💡 Soruyu dikkatlice okuyun ve verilen bilgileri doğru anlayın.
- 💡 Atom numarası ve kütle numarası kavramlarını karıştırmayın.
- 💡 Nötron sayısını doğru hesapladığınızdan emin olun.
- 💡 Şıklarda verilen atomların nötron sayılarını tek tek hesaplayarak karşılaştırın.
Unutmayın, pratik yapmak izoton sorularını daha hızlı ve doğru çözmenize yardımcı olacaktır. Bol bol soru çözerek bu konudaki becerilerinizi geliştirebilirsiniz. Başarılar!
