2026 TYT Kimya Mol ve Hacim Arasındaki İlişki

Question

Kimyada mol ve hacim arasındaki ilişkiyi anlamakta zorlanıyorum. Formüller var ama sorularda nasıl uygulayacağımı bilemiyorum.

Answer 1

🧪 Mol Kavramı Nedir?

Mol, kimyada atomlar, moleküller veya diğer tanecikler gibi çok küçük şeylerin miktarını ölçmek için kullanılan bir birimdir. Tıpkı düzine dediğimizde 12 tane şeyi anladığımız gibi, 1 mol dediğimizde de yaklaşık olarak 6.022 x 10²³ tane tanecik anlarız. Bu sayıya Avogadro sayısı denir ve kısaca N_A ile gösterilir.

• ⚛️ Atom: Bir elementin tüm özelliklerini taşıyan en küçük yapı taşı.
• molecule Molekül: İki veya daha fazla atomun bir araya gelerek oluşturduğu yapı.
• 🔢 Avogadro Sayısı (N_A): 6.022 x 10²³ tane tanecik içeren miktar.

🎈 Hacim Nedir?

Hacim, bir maddenin uzayda kapladığı yerdir. Genellikle litre (L) veya mililitre (mL) gibi birimlerle ölçülür. Gazlar için hacim, sıcaklık ve basınçla yakından ilişkilidir. Aynı miktarda gaz, daha yüksek sıcaklıkta daha fazla hacim kaplar veya daha düşük basınçta daha fazla hacim kaplar.

• 📏 Litre (L): Hacim ölçü birimi.
• 💧 Mililitre (mL): Litrenin binde biri (1 L = 1000 mL).

🌡️ İdeal Gaz Yasası ve Mol-Hacim İlişkisi

İdeal gaz yasası, gazların davranışını açıklayan önemli bir denklemdir. Bu yasa, basınç (P), hacim (V), mol sayısı (n), ideal gaz sabiti (R) ve sıcaklık (T) arasındaki ilişkiyi gösterir:

PV = nRT

Burada:

• P P: Basınç (genellikle atmosfer veya Pascal cinsinden).
• V V: Hacim (genellikle litre cinsinden).
• n n: Mol sayısı.
• R R: İdeal gaz sabiti (0.0821 L.atm/mol.K veya 8.314 J/mol.K).
• T T: Sıcaklık (mutlak sıcaklık, Kelvin cinsinden).

🤔 Mol ve Hacim Arasındaki İlişki Nasıl Kurulur?

İdeal gaz yasası sayesinde, belirli bir sıcaklık ve basınçta bir gazın mol sayısı ile hacmi arasındaki ilişkiyi kolayca kurabiliriz. Eğer sıcaklık ve basınç sabitse, gazın mol sayısı arttıkça hacmi de artar. Yani, mol sayısı ile hacim doğru orantılıdır.

Örneğin, normal şartlar altında (0°C sıcaklık ve 1 atm basınç) 1 mol ideal gazın hacmi yaklaşık olarak 22.4 litredir. Bu değere molar hacim denir.

• ⚗️ Molar Hacim: Normal şartlar altında (0°C ve 1 atm) 1 mol gazın kapladığı hacim (22.4 L).

📝 Örnek Soru Çözümü

Soru: Normal şartlar altında 2 mol oksijen gazı (O₂) kaç litre hacim kaplar?

Çözüm:

Normal şartlar altında 1 mol gaz 22.4 litre hacim kapladığına göre, 2 mol oksijen gazı:

$2 \text{ mol} \times 22.4 \text{ L/mol} = 44.8 \text{ L}$

hacim kaplar.

Bu nedenle cevap 44.8 litredir.