🎨 2026 TYT: Öteleme (Kaydırma) Nedir?
Öteleme, bir şekli veya nesneyi bulunduğu yerden başka bir yere kaydırmaktır. Bu kaydırma işlemi sırasında şeklin boyutu, şekli veya yönü değişmez. Sadece yeri değişir. Günlük hayatta bir sandalyeyi itmek veya bir kitabı rafta kaydırmak gibi düşünebilirsiniz.
📐 Ötelemenin Temel Özellikleri
- 📍 Şeklin boyutu değişmez.
- 📍 Şeklin şekli değişmez.
- 📍 Şeklin yönü değişmez.
- 📍 Sadece konumu değişir.
🧭 Koordinat Düzleminde Öteleme
Koordinat düzleminde bir noktayı ötelemek için, noktanın x ve y koordinatlarını belirli bir miktar değiştiririz. Örneğin, bir $A(x, y)$ noktasını $a$ birim sağa ve $b$ birim yukarı ötelemek için, yeni noktanın koordinatları $A'(x+a, y+b)$ olur.
✏️ Öteleme Formülü
Bir $P(x, y)$ noktası, $a$ birim sağa (veya sola, bu durumda $a$ negatif olur) ve $b$ birim yukarı (veya aşağı, bu durumda $b$ negatif olur) ötelendiğinde, yeni $P'$ noktasının koordinatları şu şekilde bulunur:
$P'(x + a, y + b)$
🧮 Örnek Soru ve Çözümü
Soru: $A(2, 3)$ noktasını 3 birim sağa ve 2 birim aşağı ötelediğimizde yeni noktanın koordinatları ne olur?
Çözüm:
* Orijinal nokta: $A(2, 3)$
* Öteleme miktarı: 3 birim sağa, 2 birim aşağı. Yani $a = 3$ ve $b = -2$
* Yeni nokta: $A'(2 + 3, 3 - 2) = A'(5, 1)$
Yeni noktanın koordinatları $(5, 1)$'dir.
📝 Öteleme ile İlgili İpuçları
- 📏 Öteleme yaparken, x koordinatını sağa veya sola kaydırırken değiştiririz.
- 📏 y koordinatını yukarı veya aşağı kaydırırken değiştiririz.
- 📏 Sağa öteleme x'i artırır, sola öteleme x'i azaltır.
- 📏 Yukarı öteleme y'yi artırır, aşağı öteleme y'yi azaltır.
🔄 Temel Dönüşümler: Öteleme Dışındaki Diğer Dönüşümler
Öteleme, geometrik dönüşümlerden sadece biridir. Diğer temel dönüşümler şunlardır:
🔄 Yansıma
Bir şeklin bir doğruya göre simetriğinin alınmasıdır. Ayna görüntüsü gibi düşünebilirsiniz.
🔄 Döndürme
Bir şeklin bir nokta etrafında belirli bir açıyla döndürülmesidir.
🔄 Ölçekleme (Büyütme/Küçültme)
Bir şeklin boyutunun belirli bir oranda değiştirilmesidir.
Umarım öteleme konusunu anlamışsınızdır! Başarılar!
