📐 2026 TYT'de Yamukta Dış Teğet Çember Nedir?
Yamuk, karşılıklı iki kenarı paralel olan dörtgendir. Dış teğet çember ise, yamuğun kenarlarının uzantılarına teğet olan çemberdir. Bu çember, yamuğun dışında yer alır ve yamuğun özellikleriyle yakından ilişkilidir. TYT sınavında bu konuyla ilgili sorularla karşılaşabilirsiniz, o yüzden temel kavramları iyi anlamak önemlidir.
📝 Dış Teğet Çemberin Özellikleri
- 🎯 Dış teğet çemberin merkezi, yamuğun iç açıortaylarının kesişim noktasındadır.
- 📐 Dış teğet çemberin yarıçapı, yamuğun yüksekliğinin yarısına eşittir (eğer yamukta bir iç teğet çember varsa).
- 📏 Dış teğet çember, yamuğun paralel olmayan kenarlarının uzantılarına teğettir.
🧮 Çember ve Yamuk Arasındaki İlişki
Çember ve yamuk arasındaki ilişkiyi anlamak için bazı temel geometrik kavramları hatırlamakta fayda var:
- ⭕ Teğet: Bir çember ile bir doğrunun sadece bir noktada kesişmesi durumudur.
- 📐 Açıortay: Bir açıyı iki eş parçaya bölen doğrudur.
- 📏 Yükseklik: Yamuğun paralel kenarları arasındaki dik mesafedir.
Dış teğet çemberin merkezi, yamuğun iç açıortaylarının kesişim noktasında bulunduğundan, açıortaylar ve teğetlik kavramları bu ilişkinin temelini oluşturur. Ayrıca, yamuğun yüksekliği ile dış teğet çemberin yarıçapı arasındaki ilişki, soruları çözerken işimize yarayabilir.
✍️ Örnek Soru ve Çözümü
Bir ABCD yamuğunda, AB // CD olsun. Bu yamuğun dış teğet çemberi, AD ve BC doğrularına sırasıyla E ve F noktalarında teğettir. Eğer $|AB| = 12$ cm ve $|CD| = 8$ cm ise, yamuğun orta taban uzunluğunu bulunuz.
Çözüm:
Yamuğun orta tabanı, alt ve üst taban uzunluklarının aritmetik ortalamasıdır. Yani, orta taban uzunluğu $= \frac{|AB| + |CD|}{2}$ formülü ile bulunur.
Bu durumda, orta taban uzunluğu $= \frac{12 + 8}{2} = \frac{20}{2} = 10$ cm'dir.
Bu basit örnek, yamuk ve çember arasındaki temel ilişkiyi kullanarak nasıl soru çözebileceğinizi göstermektedir. Unutmayın, geometri sorularında şekil çizmek ve verilen bilgileri doğru yorumlamak çok önemlidir.
📚 Ek Bilgiler ve İpuçları
- 💡 Dış teğet çember sorularında, benzerlik ve orantı kavramlarını kullanmak işinizi kolaylaştırabilir.
- 📐 Özel yamuk türleri (ikizkenar yamuk, dik yamuk) için dış teğet çember özellikleri farklılık gösterebilir.
- 📝 Bol bol soru çözerek ve farklı kaynaklardan çalışarak konuyu pekiştirebilirsiniz.
Umarım bu bilgiler, 2026 TYT sınavına hazırlanırken size yardımcı olur. Başarılar!
