Çiçekli bitkiler, doğadaki en güzel ve renkli canlılardan biridir. Ancak çiçekler sadece güzel görünmek için değil, bitkinin üremesi (çoğalması) için çok önemli bir görev üstlenir. Şimdi bir çiçeğin temel kısımlarını ve bu kısımların görevlerini öğreneceğiz.
Çiçeğin en dışında bulunan, genellikle yeşil renkli yapraklardır.
Çanak yapraklar, bir çiçeğin henüz açılmamış halini koruyan bir "zırh" gibi düşünülebilir.
Çiçeğin renkli, güzel kokan ve en dikkat çekici kısmıdır.
Taç yapraklar, çiçeğin "reklam panosu" gibidir. Böcekleri ve kuşları davet ederek, "Buraya gel, burada besin var!" mesajı verir.
Taç yaprakların hemen iç kısmında bulunur. İki kısımdan oluşur:
Görevi: Polenleri üretmek ve bu polenlerin dişi organa ulaşmasını sağlamaktır.
Çiçeğin tam ortasında, en merkezde bulunan organdır. Genellikle vazoya benzer bir şekli vardır. Üç kısımdan oluşur:
Görevi: Dişi üreme hücrelerini bulundurmak ve döllenmenin gerçekleşmesini sağlamaktır.
Bu dört organ bir
Soru 1: Bir öğrenci, bahçesindeki gül çiçeğini inceliyor. Çiçeğin en dış kısmında, genellikle yeşil renkli ve tomurcuk halindeyken çiçeği koruyan yapılar görüyor. Daha sonra, bu yapıların hemen iç kısmında, parlak renkli ve kokulu, böcekleri çeken başka yapılar olduğunu fark ediyor.
Bu öğrencinin sırasıyla gözlemlediği çiçek kısımları aşağıdakilerden hangisidir?
a) Erkek organ - Dişi organ
b) Çanak yaprak - Taç yaprak
c) Taç yaprak - Çanak yaprak
d) Dişi organ - Erkek organ
Cevap: B
Çözüm: Çiçeğin en dışında, genellikle yeşil renkli olan ve tomurcuk halindeyken koruma sağlayan kısım çanak yapraktır. Hemen içindeki renkli ve kokulu kısım ise böcekleri çekerek tozlaşmaya yardımcı olan taç yapraktır.
Soru 2: Bir bitkide tozlaşma olayının gerçekleşebilmesi için polenlerin, erkek organın başçık kısmından dişi organın tepecik kısmına taşınması gerekir.
Buna göre, aşağıdaki çiçek kısımlarından hangisi doğrudan tozlaşma olayında görev almaz?
a) Başçık
b) Tepecik
c) Çanak yaprak
d) İpekçik (Stigma)
Cevap: C
Çözüm: Tozlaşma, erkek organın başçık kısmındaki polenlerin, dişi organın tepecik (ipçik) kısmına taşınmasıdır. Çanak yaprak ise çiçek tomurcuk halindeyken onu dış etkenlerden korumakla görevlidir ve tozlaşma sürecine doğrudan katılmaz.
Soru 3: Bir çiçeğin dişi organında, aşağıda verilen olaylardan hangisi gerçekleşir?
a) Polenlerin üretilmesi
b) Tozlaşmanın başlatılması
c) Yumurta hücresinin oluşması ve döllenmenin gerçekleşmesi
d) Çiçeğin parlak ve güzel görünmesini sağlayan renk maddelerinin salgılanması
Cevap: C
Çözüm: Dişi organ, yumurtalık (ovaryum) kısmında yumurta hücresini bulundurur. Tozlaşma sonucu tepeciğe gelen polenler, burada çimlenerek yumurtalığa ulaşır ve döllenme olayı dişi organın yumurtalık kısmında gerçekleşir.
Soru 4: Bir bilim insanı, çiçekli bir bitkinin üreme hücrelerini inceliyor. Bu hücrelerin, bitkinin farklı organlarında üretildiğini ve birleşmeleri sonucu tohumun oluştuğunu gözlemliyor.
Buna göre, bu bilim insanının incelediği üreme hücreleri aşağıdaki organ çiftlerinin hangisinde üretilir?
a) Çanak yaprak - Taç yaprak
b) Erkek organ - Dişi organ
c) Taç yaprak - Çanak yaprak
d) Dişi organ - Taç yaprak
Cevap: B
Çözüm: Çiçekli bitkilerde erkek üreme hücresi (sperm) <