Merhaba! Bu ders notumuzda, hayatımız boyunca sahip olduğumuz rollerden ve bu rollerin zamanla nasıl değiştiğinden bahsedeceğiz.
Bir rol, belirli bir grup veya durum içinde üstlendiğimiz sorumluluklar ve davranış biçimleridir. Yani, nerede olduğumuza ve kiminle olduğumuza bağlı olarak farklı şekillerde davranırız. Bu, her birimizin birden fazla rolü olduğu anlamına gelir.
Rollerimiz sabit değildir. Yaşımız ilerledikçe, bulunduğumuz ortam değiştikçe ve yeni sorumluluklar aldıkça rollerimiz de değişir.
Bazen aynı anda birden fazla rolümüz çakışabilir. Buna rol çatışması denir. Örneğin, arkadaşlarınızla dışarı çıkmak istediğiniz bir gün, ailenizle birlikte olmanız gerekebilir. Bu durumda "arkadaş" rolünüz ile "aile üyesi" rolünüz çatışır. Bu gibi durumlarda önceliklerimizi belirlememiz ve sorumluluklarımızı dengelememiz gerekir.
Unutmayın, rollerimiz bizi biz yapan önemli parçalardandır ve onları doğru şekilde yönetmek, hayatımızı daha mutlu ve başarılı kılar.
Soru 1: Aşağıdaki paragrafı okuyarak soruyu cevaplayınız.
"Elif, ilkokuldayken sadece sınıf başkanlığı yapmıştı. Ortaokula başladığında ise okul meclisinde sınıfını temsil etmeye, ayrıca evde küçük kardeşine ders çalıştırmaya başladı. Ailesi de artık onun fikirlerine daha çok önem veriyordu."
Elif'in bu durumu aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en iyi şekilde açıklanır?
a) Zorunluluk b) Değişen roller c) Sorumluluk d) Görev
Cevap: b) Değişen roller
Çözüm: Elif'in yaşı büyüdükçe ve bulunduğu ortam değiştikçe (ilkokuldan ortaokula geçiş) üstlendiği roller de değişmiştir. Bu nedenle bu durum "değişen roller" kavramı ile açıklanır.
Soru 2: Aşağıdaki paragrafı okuyarak soruyu cevaplayınız.
"Berk, mahallesindeki gençlik merkezine üye olmuş ve burada bir grup arkadaşıyla birlikte çevre temizliği projesi başlatmıştır. Aynı zamanda aile içinde artık bazı kararlar alınırken fikri sorulmaktadır."
Berk'in bu durumu için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Toplumsal rolü artmıştır. b) Sorumlulukları çeşitlenmiştir. c) Tüm kararları tek başına almaktadır. d) Aile içindeki rolü değişmiştir.
Cevap: c) Tüm kararları tek başına almaktadır.
Çözüm: Paragrafta Berk'in aile içinde fikrinin sorulduğu belirtilmiştir, ancak tüm kararları tek başına aldığına dair bir bilgi yoktur. Diğer seçeneklerdeki ifadeler paragrafta anlatılanlarla uyumludur.
Soru 3: Aşağıdaki paragrafı okuyarak soruyu cevaplayınız.
"Zeynep, aile büyüklerinin yanında genellikle daha sessiz ve uyumlu davranırken, arkadaşlarıyla birlikteyken daha konuşkan ve fikirlerini açıkça ifade eden biridir. Okulda ise sınıf başkan yardımcısı olarak daha organize ve lider ruhlu davranmaktadır."
Zeynep'in bu farklı davranış biçimlerinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
a) İçinde bulunduğu gruplara göre rolleri değişmektedir. b) Karakteri tutarsızdır. c) Ailesiyle anlaşamamaktadır. d) Okulda daha mutludur.
Cevap: a) İçinde bulunduğu gruplara göre rolleri değişmektedir.
Çözüm: Zeynep, farklı sosyal gruplarda (aile, arkadaş çevresi, okul) farklı roller üstlendiği için davranışları da bu rollere uygun olarak değişiklik göstermektedir. Bu, rollerin değişkenliğinin doğal bir sonucudur.
