6. sınıf Deyimler ve anlamları nelerdir?

Question

Deyimlerin ne olduğunu genel olarak anlıyorum ama bütün deyimleri tek tek ezberlemekte zorlanıyorum. Bazı deyimlerin nereden geldiğini hayal edemiyorum ve anlamını tahmin etmekte güçlük çekiyorum. Hangi deyimlerin sınavda çıkma ihtimali yüksek onu da merak ediyorum.

Answer 1

Deyimler ve Anlamları

Merhaba! Bu ders notumuzda, konuşmalarımızı ve yazılarımızı daha renkli ve etkili hale getiren deyimleri öğreneceğiz.

Deyim Nedir?

Deyim, en az iki kelimenin bir araya gelerek, kelimelerin gerçek anlamlarından tamamen farklı, yeni ve özel bir anlam oluşturduğu kalıplaşmış söz gruplarıdır.

Deyimlerin en önemli özellikleri:

• Kalıplaşmıştır: Sözcüklerin yeri değiştirilemez veya bir sözcüğün yerine başka bir sözcük kullanılamaz. Örneğin, "ayıkla pirincin taşını" deyimini "ayıkla bulgurun taşını" olarak söyleyemeyiz.
• Genellikle mastar halinde (-mek, -mak) bulunurlar: Örneğin, "Kulak misafiri olmak", "Gözden düşmek".
• Genellikle gerçek anlamı dışında kullanılırlar: "Ağzı kulaklarına varmak" deyimini duyduğumuzda, birinin ağzının fiziksel olarak yer değiştirdiğini düşünmeyiz, onun çok mutlu olduğunu anlarız.

Örnek Deyimler ve Anlamları

İşte günlük hayatta sıkça kullanılan bazı deyimler ve ne anlama geldikleri:

• Abayı yakmak: Birine âşık olmak, hoşlanmak.
• Ağzı açık kalmak: Çok şaşırmak.
• Burnundan solumak: Çok sinirli ve öfkeli olmak.
• Dilinden düşürmemek: Bir kimseyi veya bir şeyi sürekli övmek, her fırsatta ondan söz etmek.
• Eli kulağında: Çok yakında gerçekleşecek olmak.
• Gözü yükseklerde olmak: Çok büyük hedefleri olmak, bulunduğu durumdan daha iyi yerlerde olmayı istemek.
• İçi içine sığmamak: Çok sevinçli ve heyecanlı olmak, bu sevinci belli etmemeye çalışmak.
• Kulak asmamak: Söylenen söze önem vermemek, duymazdan gelmek.
• Pabucu dama atılmak: Birinin yerini bir başkasına kaptırmak, değeri ve önemi kalmamak.
• Yüreği ağzına gelmek: Aniden çok korkmak, heyecanlanmak.

Deyimlerin Cümle İçinde Kullanımı

Deyimleri cümle içinde nasıl kullanabileceğimize birkaç örnek verelim:

• Sınav sonucunu öğrenince içi içine sığmadı.
• Annemin uyarılarına hiç kulak asmıyordum.
• Yeni gelen öğrenci çok başarılı olunca, eski birinci olan arkadaşımızın pabucu dama atıldı.
• Aniden karşımıza köpek çıkınca yüreğimiz ağzımıza geldi.

Deyimler, Türkçemizin ne kadar zengin ve renkli olduğunu gösteren harika ifadelerdir. Onları doğru anlamak ve yerinde kullanmak, kendimizi daha iyi ifade etmemize yardımcı olur.

Answer 2

6. Sınıf Deyimler ve Anlamları Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Elif, arkadaşı Zeynep'e yeni aldığı kitabı anlatırken, "Kitap o kadar güzeldi ki okumaya başlayınca kendimden geçtim," dedi. Elif'in bu cümlede kullandığı deyimin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
a) Çok uyumak
b) Çok sevinmek
c) Bir şeyi çok beğenip ona kendini kaptırmak
d) Yolunu kaybetmek
Cevap: c) Bir şeyi çok beğenip ona kendini kaptırmak
Çözüm: "Kendinden geçmek" deyimi, bir şeyi çok beğenmek, ona dalmak ve etrafı unutmak anlamında kullanılır. Elif de kitabı o kadar beğendiği için bu deyimi kullanmıştır.

Soru 2: "Sen hiç pabucu dama atılmak deyiminin anlamını biliyor musun?" diye soran birine göre, aşağıdaki durumların hangisinde bu deyim kullanılabilir?
a) Birinin ayakkabısının eskimesi sonucu çatıya atılmasında
b) Birinin yerinin başkası tarafından alınması ve değerinin kaybolmasında
c) Birinin evinin damının aktarılması gerektiğinde
d) Birinin top oynarken pabucunu kaybetmesinde
Cevap: b) Birinin yerinin başkası tarafından alınması ve değerinin kaybolmasında
Çözüm: "Pabucu dama atılmak" deyimi, bir kimsenin yerini bir başkasına kaptırması, eskisi kadar değer ve itibar görmemesi anlamına gelir. Bu nedenle seçenekteki ikinci durumla eşleşir.

Soru 3: Aşağıdaki paragrafı okuyarak soruyu cevaplayınız.
"Küçük kardeşim Efe, yeni bir bilgisayar oyunu aldı. Oyunu o kadar çok sevdi ki tüm gün bilgisayarın başından kalkmadı. Annem ona, 'Gözünü dört aç da derslerini de unutma,' diye uyarıda bulundu."
Annemin kullandığı deyimin Efe'den beklediği davranış aşağıdakilerden hangisidir?
a) Gözlerini iyi açarak kitap okuması
b) Dikkatli ve uyanık olması
c) Göz doktoruna gitmesi
d) Bilgisayar oyununu dört kişiyle oynaması
Cevap: b) Dikkatli ve uyanık olması
Çözüm: "Gözünü dört açmak" deyimi, dikkatli, uyanık ve tedbirli olmak anlamına gelir. Annem, Efe'den derslerini ihmal etmemesi için dikkatli olmasını istemiştir.

Soru 4: "Son zamanlarda işlerimiz o kadar iyi gidiyor ki neredeyse yağmur olup yağmak, kar olup yağmak istiyorum." diyen bir iş insanı, bu deyimle ne anlatmak istemiştir?
a) Hava durumunun değişken olduğunu
b) Çok sevindiğini ve coşku içinde olduğunu
c) İşlerin kötü gittiğini
d) Yağmurlu havayı sevdiğini
Cevap: b) Çok sevindiğini ve coşku içinde olduğunu
Çözüm: "Yağmur olup yağmak, kar olup yağmak" deyimi, aşırı derecede sevinmek, coşku içinde olmak anlamında kullanılır. İş insanı da işlerin iyi gitmesinden dolayı bu kadar mutlu olduğunu ifade etmiştir.