avatar
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

6. sınıf Fen Bilimleri ampul parlaklığını etkileyen faktörler nelerdir?

Bu konuyu anlamakta biraz zorlanıyorum. Özellikle pil sayısı mı yoksa iletken telin cinsi mi parlaklığı daha çok etkiler karıştırıyorum. Basit bir şekilde hangi faktörlerin ampulün ışık şiddetini değiştirdiğini öğrenmek istiyorum.
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
PratikZeka
1320 puan • 0 soru • 100 cevap

Ampul Parlaklığını Etkileyen Faktörler

Bir elektrik devresinde ampulün ne kadar parlak yandığını belirleyen birkaç önemli faktör vardır. Bunları anlamak için devreyi bir su borusu sistemi gibi düşünebiliriz.

1. Pil Sayısı (Gerilim)

Devredeki pil sayısı arttıkça, ampulün parlaklığı da artar. Piller, devreye enerji sağlar. Daha fazla pil, daha fazla enerji demektir. Bu, daha yüksek bir gerilim anlamına gelir. Gerilim ne kadar yüksekse, ampulden geçen elektrik akımı da o kadar güçlü olur ve ampul daha parlak yanar.

Örnek: Bir ampulü tek bir pile bağladığımızda normal yanar. Aynı ampulü seri bağlı iki pile bağladığımızda ise daha parlak yanar.

2. Ampul Sayısı (Direnç)

Devredeki ampul sayısı arttıkça, özellikle de bu ampuller seri bağlıysa, her bir ampulün parlaklığı azalır. Bunun nedeni, her ampulün elektrik akımının geçişine bir miktar direnç göstermesidir. Devreye yeni bir ampul eklemek, toplam direnci artırır. Direnç arttığı için pilin sağladığı enerji tüm ampullere paylaştırılır ve her bir ampul daha sönük yanar.

Örnek: Seri bağlı iki özdeş ampul, tek bir ampulden daha sönük yanar.

3. Bağlantı Türü (Seri ve Paralel Bağlama)

Ampullerin ve pillerin nasıl bağlandığı parlaklığı doğrudan etkiler.

  • Seri Bağlama: Bütün devre elemanları tek bir yol üzerinde ardışık olarak bağlanır. Bu bağlamada:
    • Pil sayısı artarsa parlaklık artar.
    • Ampul sayısı artarsa her bir ampulün parlaklığı azalır.
    • Devredeki bir ampul sökülürse veya patlarsa, tüm devre çalışmaz.
  • Paralel Bağlama: Ampuller farklı kollara ayrılarak bağlanır. Bu bağlamada:
    • Her ampul aynı parlaklıkta yanar.
    • Ampul sayısı artsa bile (pil yeterli güçteyse) diğer ampullerin parlaklığı değişmez.
    • Bir ampul sökülürse, sadece o koldaki ışık söner, diğer ampuller yanmaya devam eder.

4. Pilin Türü ve Ömrü

Yeni ve güçlü bir pil (örneğin 1.5V'luk kalem pil yerine 9V'luk kare pil), aynı ampulü daha parlak yakabilir. Ayrıca, bitmek üzere olan bir pil eskisi kadar enerji sağlayamayacağı için ampulün parlaklığı azalır.

Özet

  • Pil sayısı artarsa → Parlaklık artar.
  • Ampul sayısı artarsa (seri bağlıysa) → Parlaklık azalır.
  • Paralel bağlı devrelerde ampul sayısı artsa bile parlaklık (genellikle) değişmez.
  • Zayıf veya eski pil → Parlaklık azalır.

Yorumlar