Kalp Modeli Yapalım!
Sevgili öğrenciler, bu etkinlikte vücudumuzun en önemli organlarından biri olan kalbin basit bir modelini yapacağız. Bu sayede kalbin yapısını ve çalışma prensibini daha iyi anlayacağız.
Gerekli Malzemeler
- 2 adet renkli balon (kırmızı ve mavi tercih edilir)
- 2 adet plastik veya karton bardak
- 4 adet pipet (2 ince, 2 biraz daha kalın)
- Makas
- Yapıştırıcı veya bant
- Kırmızı ve mavi boya kalemi/keçeli kalem
- Su
Modeli Yapım Aşamaları
1. Hazırlık Aşaması:
- Plastik bardaklar, kalbin odacıklarını temsil edecek. Bardakların altını makasla delicelim. Bu delikler kanın çıkış noktaları olacak.
- Pipetlerimiz de atardamar ve toplardamarlarımızı temsil edecek. Kırmızı kalemle oksijen bakımından zengin kanı taşıyanları, mavi kalemle de oksijen bakımından fakir kanı taşıyanları işaretleyelim.
2. Kalbin Odacıklarını Oluşturalım:
- İki bardağı yan yana koyalım. Soldaki bardak sol karıncık ve sol kulakçığı, sağdaki bardak ise sağ karıncık ve sağ kulakçığı temsil edecek.
- Bardakların üst kısmı kulakçıklar, alt kısmı ise karıncıklardır.
3. Damarları Yerleştirelim:
- Kalbe Kan Girişi (Toplardamarlar): İnce pipetlerden birini mavi renge boyayın. Bu, alt ve üst ana toplardamar olacak ve vücuttan gelen kirli kanı SAĞ KULAKÇIĞA (sağ bardağın üst kısmına) bağlayın.
- Diğer ince pipeti kırmızıya boyayın. Bu, akciğer toplardamarı olacak ve akciğerlerden gelen temiz kanı SOL KULAKÇIĞA (sol bardağın üst kısmına) bağlayın.
- Kalpten Kan Çıkışı (Atardamarlar): Kalın pipetlerden birini kırmızıya boyayın. Bu, aort atardamarı olacak ve SOL KARINCIKTAN (sol bardağın altındaki delikten) vücuda temiz kan götürecek. Bu pipeti sol bardağın alt deliğine sıkıca geçirin veya yapıştırın.
- Diğer kalın pipeti maviye boyayın. Bu, akciğer atardamarı olacak ve SAĞ KARINCIKTAN (sağ bardağın altındaki delikten) kirli kanı akciğerlere götürecek. Bu pipeti de sağ bardağın alt deliğine yerleştirin.
4. Kapakçıkları Ekleyelim:
- Balonları makasla kesip düzleştirelim.
- Kestiğimiz balon parçalarını, karıncıklardan çıkan pipetlerin (aort ve akciğer atardamarı) bardağa girdiği yerlere, bantla hafif sarkık olacak şekilde yapıştıralım. Bunlar kalbimizdeki kapakçıkları temsil eder. Kapakçıklar kanın geriye doğru akmasını engeller.
Modelimizi Çalıştıralım!
Modelimiz hazır! Şimdi nasıl çalıştığını gözlemleyelim:
- Bardakların (kulakçıkların) içine biraz su koyalım.
- Bardakları hafifçe sıkalım (bu, karıncıkların kasılmasını temsil eder).
- Sıktığınızda suyun, pipetlerden (atardamarlardan) ileri doğru aktığını göreceksiniz. Balon kapakçıkların suyun geri gelmesini engellediğini fark edeceksiniz.
Ne Öğrendik?
- Kalbin dört odacığı olduğunu: Sağ kulakçık, sağ karıncık, sol kulakçık, sol karıncık.
- Kalbe kirli kanın toplardamarlarla geldiğini.
- Kalpten temiz kanın atardamarlarla vücuda dağıtıldığını.
- Kapakçıkların kanın sadece ileri doğru akmasını sağladığını.
- Karıncıklar kasıldığında kanın damarlara doğru pompalandığını.
Bu basit model, gerçek kalbin mükemmel ve karmaşık yapısının sadeleştirilmiş bir gösterimidir.
