6. sınıf Fen Bilimleri refleks nedir ve çeşitleri nelerdir?

Question

Refleksin ne olduğunu genel olarak anlıyorum ama tam olarak nasıl tanımlayacağımı bilemiyorum. Özellikle doğuştan gelen ve sonradan kazanılan refleksleri birbirinden ayırmakta zorlanıyorum. Bu iki çeşit için net örnekler vermek istiyorum.

Answer 1

Refleks Nedir?

Refleks, vücudumuzun dışarıdan gelen bir uyarıya çok hızlı ve otomatik olarak verdiği istemsiz tepkidir. Bu tepkiler düşünmemizi bile beklemez. Örneğin, elimiz sıcak bir cisme değdiğinde aniden çekmemiz bir reflekstir.

Refleksler, vücudumuzu korumak için çok önemlidir. Bu sayede tehlikeli durumlarda hızlıca hareket edebiliriz.

Refleks Çeşitleri Nelerdir?

Refleksler iki ana gruba ayrılır:

• Doğuştan Gelen (Kalıtsal) Refleksler

Bu refleksler, biz dünyaya geldiğimizde zaten vücudumuzda programlanmış haldedir. Öğrenmeyle veya tecrübeyle bir ilgisi yoktur. Her insanda aynı şekilde görülür.

Örnekler:

• Diz kapağına dokunulduğunda bacağın ileri doğru fırlaması
• Göz bebeğinin ışıkta küçülmesi, karanlıkta büyümesi
• Yeni doğan bir bebeğin parmağınızı avucuna koyduğunuzda sıkması
• Öksürmek veya hapşırmak
• Sonradan Kazanılan (Şartlı) Refleksler

Bu refleksler, doğuştan gelmez. Tekrarlayan deneyimler ve öğrenme sonucu oluşur. Zamanla otomatik bir hale gelirler.

Örnekler:

• Bisiklet sürmek (Başta öğrenilir, sonra düşünmeden yapılır)
• Önlük giydiğini gören bir köpeğin yemek saatini anlaması ve salya salgılamaya başlaması
• Araba kullanmak
• Yazı yazmak

Refleksler Nasıl Gerçekleşir?

Refleks hareketleri, beynimiz devreye girmeden, doğrudan omurilik tarafından kontrol edilir. Bu sayede tepki süresi çok kısalır ve vücudumuz hızla korunur.

Refleks Yayı: Refleksin gerçekleşmesini sağlayan yola "refleks yayı" denir. Bu yolda duyu organları, sinirler ve kaslar görev alır.