6. sınıf Fen Bilimleri sindirim sistemini oluşturan organlar ve görevleri nelerdir?

Question

Sindirim sistemindeki organların isimlerini karıştırıyorum ve hangi organın ne işe yaradığını tam olarak hatırlayamıyorum. Özellikle ince bağırsak ile kalın bağırsağın görevlerini ayırt etmekte zorlanıyorum. Bu organların sırasıyla nasıl çalıştığını basitçe anlamak istiyorum.

Answer 1

Sindirim Sistemi Organları ve Görevleri

Vücudumuzun enerji ihtiyacını karşılamak için yediğimiz besinlerin, vücudumuzun kullanabileceği kadar küçük parçalara ayrılması gerekir. İşte bu işlemi sindirim sistemi gerçekleştirir. Sindirim sistemi, birbirine bağlı organlardan oluşan bir yoldur.

Sindirim Sistemini Oluşturan Organlar ve Görevleri

• Ağız: Sindirimin başladığı yerdir. Dişler besinleri parçalar ve öğütür. Tükürük ise besinleri yumuşatır ve içindeki enzimlerle karbonhidratların kimyasal sindirimini başlatır.
• Yutak: Ağızdan gelen lokmayı yemek borusuna iletir. Yutma işlemi burada gerçekleşir.
• Yemek Borusu: Yutaktan mideye kadar olan borudur. Besinleri, kasılıp gevşeyerek (peristaltik hareket) mideye taşır. Burada sindirim olmaz.
• Mide: Kaslı bir organdır. Besinleri hem mekanik olarak (kasılıp gevşeyerek) hem de kimyasal olarak sindirir. Mide öz suyu denilen güçlü sindirim sıvıları salgılayarak, özellikle proteinlerin kimyasal sindirimini gerçekleştirir.
• İnce Bağırsak: Sindirimin en çok gerçekleştiği yerdir. Karaciğer ve pankreastan gelen sindirim sıvılarıyla besinlerin (yağ, protein, karbonhidrat) sindirimi burada tamamlanır. Sindirilmiş besinlerin kan damarlarına emilimi de ince bağırsakta olur. Yüzeyindeki villus denilen tüycükler, emilim alanını genişleterek bu işlemi kolaylaştırır.
• Kalın Bağırsak: Sindirilmemiş besin artıklarının (posa) toplandığı yerdir. Posadaki su ve mineraller burada emilir. Kalan katı atıklar ise dışkı olarak depolanır.
• Anüs: Sindirilmeyen atık maddelerin (dışkı) vücuttan atıldığı son açıklıktır.

Sindirime Yardımcı Organlar

Bu organlar sindirim borusunun üzerinde değildir ama salgılarıyla sindirime yardımcı olurlar.

• Karaciğer: Safra adı verilen bir sıvı üretir. Safra, yağların mekanik sindirimini yaparak küçük damlacıklara böler ve ince bağırsakta sindirimlerini kolaylaştırır.
• Pankreas: Pankreas öz suyu denilen bir sıvı salgılar. Bu sıvı, ince bağırsakta karbonhidrat, protein ve yağların kimyasal sindirimini tamamlayan enzimler içerir.

Özetle: Besinler ağızda fiziksel ve kimyasal, midede fiziksel ve kimyasal, ince bağırsakta ise tamamen kimyasal olarak sindirilir. Emilim ince bağırsakta, su geri emilimi ise kalın bağırsakta gerçekleşir.

Answer 2

6. sınıf Fen Bilimleri Sindirim Sistemi Organları ve Görevleri Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir öğrenci, sindirim sisteminin temel görevinin büyük moleküllü besin içeriklerini kana geçebilecek kadar küçük moleküllere parçalamak olduğunu öğrenmiştir. Bu parçalama işlemi hem mekanik hem de kimyasal sindirim olarak ikiye ayrılır. Buna göre, aşağıdaki organ ve görev eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
a) Ağız - Besinlerin mekanik sindirimi
b) Mide - Proteinlerin kimyasal sindirimi
c) İnce Bağırsak - Yağların mekanik sindirimi
d) Kalın Bağırsak - Su ve minerallerin emilimi

Cevap: c
Çözüm: İnce bağırsakta yağların kimyasal sindirimi gerçekleşir, mekanik sindirimi değil. Mekanik sindirim, besinlerin fiziksel olarak (çiğneme, kas hareketleri) küçük parçalara ayrılmasıdır.

Soru 2: Bir besinin vücudumuzdaki yolculuğu sırasında, içerdiği karbonhidratların kimyasal sindirimi ağızda başlar, ince bağırsakta son bulur. Proteinlerin kimyasal sindirimi midede başlar. Yağların kimyasal sindirimi ise sadece ince bağırsakta gerçekleşir. Bu bilgilere dayanarak, ekmek (karbonhidrat), peynir (protein ve yağ) ve zeytinyağı (yağ) içeren bir sandviçi yiyen birinin sindirim sistemi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Sandviçin ekmek kısmının kimyasal sindirimi ağızda başlar.
b) Sandviçin peynir kısmındaki proteinlerin kimyasal sindirimi midede başlar.
c) Sandviçteki tüm yağların kimyasal sindirimi midede başlar.
d) İnce bağırsak, sandviçteki tüm besin içeriklerinin kimyasal sindirimine katkı sağlar.

Cevap: c
Çözüm: Yağların kimyasal sindirimi sadece ince bağırsakta gerçekleştiği için midede başlamaz. Bu nedenle "sandviçteki tüm yağların kimyasal sindirimi midede başlar" ifadesi yanlıştır.

Soru 3: Sindirim sisteminde, besinlerin fiziksel olarak küçük parçalara ayrıldığı mekanik sindirim ve enzimlerle daha küçük moleküllere parçalandığı kimyasal sindirim olmak üzere iki temel süreç vardır. Aşağıdaki organlardan hangisinde, adı geçen besin içeriği için hem mekanik hem de kimyasal sindirim aynı anda gerçekleşir?
a) Ağız - Protein
b) Mide - Karbonhidrat
c) Mide - Protein
d) İnce Bağırsak - Yağ

Cevap: c
Çözüm: Midede, besinler mide kaslarının kasılıp gevşemesiyle mekanik olarak parçalanır (çorba kıvamına gelir). Aynı zamanda mide öz suyu içindeki enzimler sayesinde proteinlerin kimyasal sindirimi de burada başlar.