6. sınıf Fiziki ve siyasi harita arasındaki farklar nelerdir?

Question

Bu iki harita türünü karıştırıyorum. Fiziki haritada dağ, ova, nehir gibi doğal yapıları öğrenirken, siyasi haritada ülke, il ve sınır gibi beşeri unsurları görüyoruz. Hangisini ne zaman kullanmam gerektiğini tam olarak ayırt edemiyorum.

Answer 1

Fiziki ve Siyasi Harita Nedir?

Haritalar, yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuşbakışı görünüşünün belirli bir ölçek dahilinde düzleme aktarılmasıdır. Kullanım amaçlarına göre birçok harita çeşidi vardır. En çok kullanılan iki harita çeşidi ise fiziki haritalar ve siyasi haritalardır.

Fiziki Haritalar

Fiziki haritalar, bir yerin doğal özelliklerini gösterir. Yani yeryüzü şekilleri hakkında bize bilgi verirler.

• Gösterdikleri: Dağlar, tepeler, platolar, ovalar, vadiler, denizler, göller ve nehirler.
• Renklerin Anlamı: Renkler yüksekliği ve derinliği ifade eder.
  • Yeşil: Alçak yerler (ovalar).
  • Sarı ve Turuncu: Orta yükseklikteki yerler (platolar).
  • Kahverengi: Yüksek dağlar.
  • Mavi: Denizler, göller ve nehirler (açık mavi sığ, koyu mavi derin).
• Kullanım Amacı: Bir bölgenin engebeli mi, düz mü olduğunu anlamak için kullanılır.

Siyasi Haritalar

Siyasi haritalar, insanlar tarafından oluşturulmuş yapay sınırları gösterir. Bu sınırlar ülkeler, şehirler veya ilçeler arasında olabilir.

• Gösterdikleri: Ülke sınırları, il sınırları, başkentler, şehir merkezleri.
• Renklerin Anlamı: Renkler genellikle farklı ülkeleri veya bölgeleri birbirinden ayırmak için kullanılır. Komşu iki ülke farklı renklerle boyanır. Renklerin yükseklikle bir ilişkisi yoktur.
• Kullanım Amacı: Bir ülkenin komşularını, illerini veya bir ilçenin mahallelerini görmek için kullanılır.

Fiziki ve Siyasi Harita Arasındaki Temel Farklar

• Gösterdikleri Bilgi: Fiziki haritalar doğal yeryüzü şekillerini, siyasi haritalar ise beşeri (insan yapımı) sınırları gösterir.
• Renk Kullanımı: Fiziki haritalarda renkler sabittir ve yüksekliği temsil eder. Siyasi haritalarda renkler rastgele seçilir ve sadece ayırt etmek içindir.
• Sorabileceğiniz Sorular:
  • "Toros Dağları nerede?" derseniz, bir fiziki haritaya bakmalısınız.
  • "Konya'nın komşu illeri nelerdir?" derseniz, bir siyasi haritaya bakmalısınız.

Özetle: Fiziki haritalar doğanın eserlerini, siyasi haritalar ise insanların çizdiği sınırları gösterir.

Answer 2

6. Sınıf Fiziki ve Siyasi Harita Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Sosyal Bilgiler dersinde öğretmen, öğrencilerden Türkiye'nin dağlarını, ovalarını ve platolarını gösteren bir harita getirmelerini istemiştir. Öğrenciler, öğretmenin istediği bilgileri en doğru şekilde hangi harita türünde bulabilirler?
a) Fiziki harita
b) Siyasi harita
c) Beşeri harita
d) İklim haritası
Cevap: A
Çözüm: Fiziki haritalar, bir yerin yeryüzü şekillerini (dağ, ova, plato, vadi vb.) gösterir. Bu nedenle öğretmenin istediği bilgiler fiziki haritada bulunur.

Soru 2: Aşağıdaki görsellerden hangisi fiziki ve siyasi haritaların ortak özelliğini en iyi şekilde temsil eder?
a) Ülkeler arasındaki sınır çizgileri
b) Bir bölgenin ortalama yağış miktarı
c) Yerleşim yerlerini ve ulaşım yollarını gösteren lejant
d) Haritanın ölçeği ve yön oku
Cevap: D
Çözüm: Fiziki ve siyasi haritaların ikisi de birer harita olduğu için ölçek, başlık, lejant ve yön oku gibi temel harita elemanlarını ortak olarak bulundururlar. Sınır çizgileri siyasi, yeryüzü şekilleri ise fiziki haritalara özgüdür.

Soru 3: Bir öğrenci, harita üzerinde komşu olduğu ilçeleri ve bu ilçeler arasındaki sınırları inceliyor. Aynı haritada şehrin en yüksek dağını da gözlemliyor. Bu öğrencinin incelediği harita ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?
a) Sadece fiziki harita incelenmiştir.
b) Sadece siyasi harita incelenmiştir.
c) Hem fiziki hem siyasi özellikler bir arada gösterildiği için karma bir harita olabilir.
d) Bu bilgiler aynı haritada gösterilemez.
Cevap: C
Çözüm: Siyasi haritalar idari sınırları, fiziki haritalar ise yeryüzü şekillerini gösterir. Bir haritada hem idari sınırlar hem de yükselti bilgisi (en yüksek dağ) varsa, bu fiziki ve siyasi özellikleri birleştiren karma bir haritadır.

Soru 4: Haritalarla ilgili aşağıda verilen özellik-eşleştirme tablosunda hangi seçenekte hata yapılmıştır?
a) Fiziki Harita → Yükselti ve renklendirme yöntemi kullanılır.
b) Siyasi Harita → Ülke ve il sınırları gösterilir.
c) Fiziki Harita → Nüfus dağılışını analiz etmek için kullanılır.
d) Siyasi Harita → Başkentler ve önemli idari merkezler belirtilir.
Cevap: C
Çözüm: Fiziki haritalar yeryüzü şekillerini gösterir, nüfus dağılışını göstermek için ise beşeri veya nüfus haritaları kullanılır. Bu nedenle "Fiziki Harita → Nüfus dağılışını analiz etmek için kullanılır." ifadesi yanlıştır.