Fosil yakıtlar, milyonlarca yıl önce yaşamış olan canlıların (bitki ve hayvanların) kalıntılarının, toprağın derin katmanlarında yüksek basınç ve sıcaklık altında değişime uğramasıyla oluşmuş enerji kaynaklarıdır. "Fosil" kelimesi, çok eski zamanlardan kalan kalıntı anlamına gelir. Bu yüzden bu yakıtlara fosil yakıt denir.
En çok kullanılan üç çeşit fosil yakıt vardır:
Sonuç olarak, fosil yakıtlar günlük hayatımızı kolaylaştıran önemli enerji kaynakları olsa da, hem sınırlı olmaları hem de çevreye verdikleri zarar nedeniyle dikkatli kullanılmalı ve güneş, rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmemiz gerekmektedir.
Soru 1: Bir öğrenci, fosil yakıtların oluşumu ile ilgili araştırma yapıyor. Fosil yakıtların milyonlarca yıl önce yaşamış canlıların kalıntılarından oluştuğunu ve bu süreçte yüksek basınç ve sıcaklığın etkili olduğunu öğreniyor. Bu bilgilere dayanarak, aşağıdaki enerji kaynaklarından hangisi fosil yakıt sınıfına girmez?
a) Petrol
b) Doğal gaz
c) Kömür
d) Rüzgar enerjisi
Cevap: d) Rüzgar enerjisi
Çözüm: Fosil yakıtlar, geçmişte yaşamış canlı kalıntılarından oluşur. Petrol, doğal gaz ve kömür bu tanıma uyar. Rüzgar enerjisi ise hava akımlarından elde edilir ve fosil kökenli değildir.
Soru 2: Bir fabrika, enerji ihtiyacını karşılamak için fosil yakıt kullanmaktadır. Bu durumun çevre üzerindeki olası etkileri arasında; I. Hava kirliliğinin artması, II. Sera gazı salınımının artması, III. Asit yağmurlarının oluşması verilmiştir. Buna göre, fabrikanın fosil yakıt kullanımı yukarıdakilerden hangilerine neden olabilir?
a) Yalnız I
b) I ve II
c) II ve III
d) I, II ve III
Cevap: d) I, II ve III
Çözüm: Fosil yakıtların yakılması sonucu açığa çıkan gazlar ve partiküller hava kirliliğine (I), karbondioksit gibi gazlar sera etkisine (II) ve kükürt oksitler gibi gazlar ise asit yağmurlarına (III) neden olabilir.
Soru 3: Fosil yakıtlar yenilenemez enerji kaynaklarıdır. Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
a) Çevreye zarar vermeleri
b) Oluşumlarının çok uzun yıllar alması
c) Sadece belirli bölgelerde bulunmaları
d) Yakıldıklarında ısı enerjisi vermeleri
Cevap: b) Oluşumlarının çok uzun yıllar alması
Çözüm: Yenilenemez enerji kaynakları, kullanım hızlarına kıyasla doğada çok uzun sürelerde (milyonlarca yıl) oluştukları için tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu, fosil yakıtların en temel özelliklerinden biridir.