Kültür, bir toplumun yaşam tarzının tümüdür. Yani bir toplumda yaşayan insanların; nasıl yaşadığını, neye inandığını, nelerden hoşlandığını, nasıl konuştuğunu, ne yediğini gösteren bir bütündür. Kültür, bizi biz yapan, bizi diğer toplumlardan ayıran özelliklerimizdir. Tıpkı bir ailenin gelenekleri gibi, bir milletin de kültürü vardır.
Kültür, tek bir şeyden oluşmaz. Birçok unsurun bir araya gelmesiyle oluşur. İşte kültürü oluşturan başlıca unsurlar:
Bu unsurların hepsi bir araya gelerek bizim milli kültürümüzü oluşturur. Kültür, canlı bir varlık gibidir; zamanla değişir ve gelişir, ama özünü kaybetmez.
Soru 1: Ailesiyle birlikte farklı bir şehre taşınan Elif, yeni okulunda bazı davranışların kendi alışkanlıklarından farklı olduğunu gözlemliyor. Örneğin, bu şehirde bayramlaşma sırasında büyüklerin elleri öpülüyor ve özel günlerde yöreye ait bir yemek olan "cevizli sucuk" ikram ediliyor. Elif'in gözlemlediği bu durumlar aşağıdaki kavramlardan hangisiyle en iyi şekilde açıklanır?
a) Teknoloji
b) Kültür
c) Moda
d) Kanun
Cevap: b) Kültür
Çözüm: Bir toplumun sahip olduğu, nesilden nesile aktarılan; gelenek, görenek, davranış ve maddi ögeler (yemek gibi) onun kültürünü oluşturur. Elif'in karşılaştığı bayramlaşma şekli ve yöresel yemek, o bölgenin kültürel unsurlarıdır.
Soru 2: Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilen ikili, kültürü oluşturan unsurlardan "maddi kültür" ve "manevi kültür" ögelerine doğru birer örnek oluşturur?
a) Halk oyunları - Tarihi bir köprü
b) Geleneksel bir elbise - Düğünlerde söylenen türküler
c) Yöresel bir yemek tarifi - Milli park
d) Bir dağ efsanesi - Yöresel bir ev tipi
Cevap: b) Geleneksel bir elbise - Düğünlerde söylenen türküler
Çözüm: Maddi kültür elle tutulur, gözle görülür nesnelerdir (geleneksel elbise). Manevi kültür ise inanç, gelenek, müzik gibi soyut değerlerdir (düğün türküleri).
Soru 3: Türkiye'nin farklı bölgelerinde "düğün" kutlamaları çeşitlilik gösterir. Ege Bölgesi'nde zeybek havaları eşliğinde oyunlar oynanırken, Karadeniz Bölgesi'nde horon tepilir ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde ise halay çekilir. Bu durum kültürün hangi özelliğini örneklendirmektedir?
a) Kültürün değişmez olduğunu
b) Kültürün toplumdan topluma farklılık gösterebildiğini
c) Kültürün sadece müzikle ilgili olduğunu
d) Kültürün bireysel olduğunu
Cevap: b) Kültürün toplumdan topluma farklılık gösterebildiğini
Çözüm: Aynı ülke içinde bile farklı coğrafi bölgelerde yaşayan topluluklar, kendi düğün geleneklerini (müzik, oyun vb.) oluşturmuştur. Bu da kültürün bölgeden bölgeye çeşitlilik gösterebildiğinin bir kanıtıdır.
Soru 4: Kültür, bir toplumun kimliğini oluşturan önemli bir unsurdur. Aşağıdakilerden hangisi, bir toplumun kültürel mirasının gelecek nesillere aktarılmasında diğerlerine göre daha az doğrudan bir role sahiptir?
a) Müzeler
b) Aile büyükleri
c) Yabancı dil kitapları
d) Halk eğitim merkezlerindeki el sanatları kursları
Cevap: c) Yabancı dil kitapları
Çözüm: Müzeler, aile büyükleri ve el sanatları kursları doğrudan kendi kültürümüzün ögelerini (tarihi eserleri, g