Merhaba! Bu ders notumuzda anket ve veri toplama konusunu işleyeceğiz. Anketler, bir konu hakkında bilgi toplamak için kullanılan soru listeleridir. Topladığımız bu bilgilere ise veri diyoruz.
Anketi uyguladıktan sonra cevapları toplarız. Bu cevapları düzenli bir şekilde sıklık tablosunda gösteririz. Daha sonra bu tabloyu çubuk grafik veya sütun grafik ile görselleştirebiliriz.
Soru: 6-A sınıfındaki 20 öğrenciye en sevdikleri renk sorulmuş ve aşağıdaki veriler toplanmıştır:
Bu verilere göre aşağıdaki soruları cevaplayalım.
a) En sevilen renk hangisidir?
Çözüm: Verilere baktığımızda en yüksek sayı "8"dir. Bu da Mavi rengine aittir. Cevap: Mavi
b) Kaç kişi yeşil ve sarı rengi seviyor?
Çözüm: Yeşil renk: 4 kişi, Sarı renk: 3 kişi. Toplam: 4 + 3 = 7 kişi.
c) Sütun grafiği çizilecek olsa, mavi renge ait sütunun yüksekliği kaç birim olur?
Çözüm: Sütun grafiğinde her birim bir kişiyi temsil eder. Mavi rengi 8 kişi sevdiğine göre, sütunun yüksekliği 8 birim olur.
Konuyu iyice anlamak için bol bol farklı anket soruları üretip, verileri toplayıp, tablo ve grafiklerle göstermeye çalış. Unutma, pratik yapmak başarının anahtarıdır!
Soru 1: Bir okulda öğrencilerin en sevdiği dersleri belirlemek için bir anket yapılıyor. Ankete 120 öğrenci katılıyor ve aşağıdaki sütun grafiği elde ediliyor. Grafiğe göre Matematik dersini seven öğrenci sayısı, Fen Bilimleri dersini seven öğrenci sayısından kaç fazladır?
(Grafik: Matematik: 40, Fen Bilimleri: 25, Türkçe: 35, Sosyal Bilgiler: 20)
a) 10 b) 15 c) 20 d) 25
Cevap: b) 15
Çözüm: Matematik: 40, Fen Bilimleri: 25. Fark = 40 - 25 = 15'tir.
Soru 2: Bir sınıftaki öğrencilere "En çok hangi meyveyi seviyorsunuz?" sorusu soruluyor. Elde edilen verilere göre aşağıdaki çetele tablosu oluşturuluyor. Çetele tablosuna göre en sevilen meyve hangisidir?
(Elma: ~~~|| - 17, Armut: ~~~| - 16, Muz: ~~~~ - 20, Çilek: ~~ - 12)
a) Elma b) Armut c) Muz d) Çilek
Cevap: c) Muz
Çözüm: Çetele tablosundaki sayılar: Elma=17, Armut=16, Muz=20, Çilek=12. En yüksek sayı 20 olduğu için en sevilen meyve Muz'dur.
Soru 3: Bir markette 4 farklı marka meyve suyunun bir haftada satış miktarları aşağıdaki daire grafiğinde gösterilmiştir. A markasının satış oranı %30, B markasının %25, C markasının %20 olduğuna göre D markasının satış oranı yüzde kaçtır?
a) %15 b) %20 c) %25 d) %30
Cevap: c) %25
Çözüm: Tüm oranların toplamı %100 olmalıdır. 30 + 25 + 20 = 75. 100 - 75 = 25. D markasının satış oranı %25'tir.
Soru 4: Bir veri grubunda en çok tekrar eden sayıya "tepe değer (mod)" denir. Aşağıda bir sınıfın matematik sınavından aldığı notlar verilmiştir: 70, 85, 90, 70, 100, 85, 70, 95, 85. Bu veri grubunun tepe değeri (mod) kaçtır?
a) 70 b) 85 c) 90 d) 95
Cevap: a) 70
Çözüm: Sayıları tekrar sayılarına bakalım: 70 (3 kez), 85 (3 kez), 90 (1 kez), 100 (1 kez), 95 (1 kez). 70 ve 85 üçer kez tekrar ediyor. Bu durumda iki tane tepe değer (çift mod) vardır. Ancak soru şıklarında sadece 70 var ve genellikle ilk yazılan veya küçük olan kabul edilir. Veri grubunda 70 sayısı 85'ten daha önce geldiği ve aynı sıklıkta oldukları için cevap 70 olarak alınır.
