Kesirlerle çarpma işlemi yapmak aslında çok kolaydır. Unutmaman gereken temel kural şudur:
Payları çarparız, paydaları çarparız.
İki kesri çarpmak için aşağıdaki formülü kullanırız:
\( \frac{a}{b} \times \frac{c}{d} = \frac{a \times c}{b \times d} \)
Örnek 1: \( \frac{2}{3} \times \frac{4}{5} \) işleminin sonucu nedir?
Örnek 2: \( \frac{1}{4} \times \frac{2}{7} \) işlemini yapalım.
Not: Sonucu her zaman sadeleştirip en sade haline getirmeliyiz.
Örnek 3: Bir tam sayı ile bir kesri çarpalım: \( 5 \times \frac{3}{10} \)
Kesirlerle çarpma işlemi, bu kuralları ve yöntemleri kullanarak bol bol pratik yaparak geliştirebileceğin bir beceridir.
Soru 1: Bir pastanın \( \frac{2}{3} \)'ü satılmıştır. Kalan pastanın \( \frac{3}{5} \)'i daha satılıyor. Toplamda pastanın kaçta kaçı satılmıştır?
a) \( \frac{6}{15} \)
b) \( \frac{19}{15} \)
c) \( \frac{13}{15} \)
d) \( \frac{4}{5} \)
Cevap: c) \( \frac{13}{15} \)
Çözüm: İlk satışta \( \frac{2}{3} \) satıldı, kalan \( 1 - \frac{2}{3} = \frac{1}{3} \)'tür. Kalanın \( \frac{3}{5} \)'i: \( \frac{1}{3} \times \frac{3}{5} = \frac{3}{15} = \frac{1}{5} \) satılır. Toplam satılan: \( \frac{2}{3} + \frac{1}{5} = \frac{10}{15} + \frac{3}{15} = \frac{13}{15} \).
Soru 2: Bir çiftçi tarlasının \( \frac{3}{4} \)'üne buğday ekiyor. Ektiği alanın \( \frac{2}{7} \)'sine ise sulama yapıyor. Buna göre, çiftçi tarlasının toplam kaçta kaçını sulamıştır?
a) \( \frac{6}{28} \)
b) \( \frac{3}{14} \)
c) \( \frac{5}{11} \)
d) \( \frac{21}{8} \)
Cevap: b) \( \frac{3}{14} \)
Çözüm: Tarlanın \( \frac{3}{4} \)'üne buğday ekili. Bunun \( \frac{2}{7} \)'si sulanıyor. Sulanan kısım: \( \frac{3}{4} \times \frac{2}{7} = \frac{6}{28} = \frac{3}{14} \).
Soru 3: Bir otobüsteki yolcuların \( \frac{2}{5} \)'i erkektir. Erkek yolcuların \( \frac{3}{8} \)'i öğrencidir. Otobüsteki tüm yolcuların kaçta kaçı erkek öğrencidir?
a) \( \frac{6}{40} \)
b) \( \frac{3}{20} \)
c) \( \frac{5}{13} \)
d) \( \frac{16}{15} \)
Cevap: b) \( \frac{3}{20} \)
Çözüm: Erkek yolcular: \( \frac{2}{5} \). Erkek öğrenciler: \( \frac{2}{5} \times \frac{3}{8} = \frac{6}{40} = \frac{3}{20} \).