Merhaba! Bu ders notumuzda, canlılar dünyasının oldukça ilginç bir üreme şekli olan rejenerasyonla üremeyi inceleyeceğiz. Rejenerasyon, bir canlının vücudundan kopan bir parçanın kendini tamamlayarak yeni bir birey oluşturmasıdır. Yani bir nevi "yedek parçadan yeniden canlı oluşumu" diyebiliriz! 🪴
Deniz yıldızları rejenerasyonun en ünlü örneklerindendir. Bir deniz yıldızı ortadan ikiye kesilse bile, her bir parça kendini tamamlayarak yeni bir deniz yıldızına dönüşebilir. Hatta merkezi diski olmasa bile bir kolu bile zamanla yeni bir deniz yıldızı oluşturabilir!
Planarya, rejenerasyon konusunda en yetenekli canlılardan biridir. Planaryayı enlemesine veya boylamasına birçok parçaya bölseniz bile, her bir parça eksik kısımlarını tamamlayarak yeni bir planarya haline gelir.
Toprak solucanı ikiye bölündüğünde, eğer kesilme yeri doğruysa (belirli bir bölgeden), baş kısmı kuyruğunu, kuyruk kısmı ise başını yeniden oluşturabilir ve iki ayrı solucan ortaya çıkabilir.
Deniz anemonları da vücutlarının bir kısmından kendilerini klonlayabilir veya kopan bir parçadan yeni bir birey oluşturabilirler.
Süngerler, en ilkel çok hücreli canlılar olarak inanılmaz bir rejenerasyon yeteneğine sahiptir. Bir süngeri elekten geçirerek küçük parçalara ayırsanız bile, bu parçalar bir araya gelerek yeni bir sünger organizması oluşturabilir.
Kertenkelelerin kuyruğunu koparıp kaçtığını hepimiz biliriz. Bu bir rejenerasyondur, ancak kuyruktan yeni bir kertenkele oluşmaz. Sadece kuyruk yenilenir. Bu nedenle bu olay bir üreme değil, onarımdır. Yukarıda verdiğimiz örneklerde ise rejenerasyon sonucu yeni ve tam bir birey oluşur.
Sonuç: Rejenerasyonla üreme, bazı canlıların neslini devam ettirmek için kullandığı harika ve şaşırtıcı bir doğa olayıdır. 🎉
