6. sınıf Sabit süratle giden araba dengelenmiş kuvvetlerin mi etkisindedir?

Question

Arabaların sürücüsü gaza aynı basıncı uyguladığında arabanın sürati değişmiyor. Ama bu durumda arabanın hareket etmesi için bir kuvvet gerekmez mi? Bu ikisini birleştirince kafam karıştı, dengelenmiş mi dengelenmemiş mi anlayamadım.

Answer 1

Sabit Sürat ve Dengelenmiş Kuvvetler

Evet, sabit süratle giden bir araba dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.

Bunu daha iyi anlamak için şu noktalara bakalım:

• Sabit sürat, bir cismin hızının (süratinin) ve hareket yönünün değişmemesi demektir. Örneğin, saatte 60 km hızla düz bir yolda ilerleyen bir araba sabit süratle gidiyordur.
• Dengelenmiş kuvvetler ise, bir cisme etki eden net kuvvetin sıfır olması durumudur. Yani, cismin üzerindeki tüm kuvvetler birbirini eşit büyüklükte ve zıt yönde dengeler.

Peki Bu Nasıl Oluyor?

Sabit süratle giden bir arabayı düşünelim:

• Arabanın motoru, onu ileri doğru hareket ettiren bir itiş kuvveti uygular.
• Ancak aynı zamanda, hava direnci ve yol sürtünmesi gibi etkenler de arabaya zıt yönde, yani geriye doğru bir direnç kuvveti uygular.

Eğer araba sabit süratle gidiyorsa, bu iki kuvvet birbirine eşittir:

\( \text{Motorun İtiş Kuvveti} = \text{Hava Direnci + Sürtünme Kuvveti} \)

Yani net kuvvet sıfırdır. İşte bu durum, dengelenmiş kuvvetlerin bir göstergesidir.

Sonuç

Net kuvvet sıfır olduğu için, araba zaten var olan hareket durumunu (sabit süratle hareketi) değiştirmez ve aynı hızla yoluna devam eder. Bu, Newton'un birinci hareket yasası ile de açıklanır.

Özetle: Bir cisim sabit süratle hareket ediyorsa veya hareketsiz duruyorsa, üzerine etki eden net kuvvet sıfırdır ve bu cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.