Merhaba! Bu ders notumuzda, hepimizin bir parçası olduğu toplum ve bu toplumun en küçük yapı taşı olan birey arasındaki ilişkiyi inceleyeceğiz.
Birey, toplumu oluşturan tek tek insanlardır. Yani sen, ben, ailemiz, arkadaşlarımızın her biri birer bireydir. Her bireyin kendine özgü bir kimliği, düşünceleri, yetenekleri ve sorumlulukları vardır.
Toplum, ortak bir yaşam alanını paylaşan, aralarında dil, kültür, tarih ve duygu birliği bulunan insanların oluşturduğu bir gruptur. Mahallemiz, şehrimiz ve ülkemiz birer toplum örneğidir.
Birey ile toplum arasında sıkı bir ilişki vardır. Biri olmadan diğeri düşünülemez. Bu ilişkiyi şöyle açıklayabiliriz:
Toplum içinde her birimizin farklı rolleri vardır. Bu roller, bulunduğumuz gruba göre değişir.
Bu roller zamanla değişebilir veya çeşitlenebilir.
Hem birey olarak hem de toplumun bir üyesi olarak bazı sorumluluklarımız vardır:
Soru 1: Ailesiyle birlikte farklı bir şehre taşınan Elif, yeni okulunda arkadaş edinmekte zorlanıyor ve kendini yalnız hissediyor. Ailesi, onun okulda bir müzik kulübüne katılmasını öneriyor. Elif bu öneriyi değerlendiriyor. Bu durumda Elif'in yaşadığı temel sorun ve ailesinin önerisinin amacı aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
a) Fiziksel uyum - Yeni bir hobi edinmek
b) Sosyal uyum - Grup içinde iletişim kurmasını sağlamak
c) Kültürel uyum - Farklı kültürleri tanımak
d) Ekonomik uyum - Aile bütçesine katkı sağlamak
Cevap: b) Sosyal uyum - Grup içinde iletişim kurmasını sağlamak
Çözüm: Elif'in yeni bir çevrede arkadaş edinememesi sosyal uyum sorunudur. Kulüp etkinlikleri, ortak ilgi alanı olan bireylerle bir araya gelerek sosyal iletişim kurmasına ve topluma uyum sağlamasına yardımcı olur.
Soru 2: Bir sınıftaki öğrenciler, "Sınıfımızda Birlikte Yaşam Kuralları"nı belirlemek için toplanıyor. Toplantıda herkes sırasıyla söz alıyor ve fikrini özgürce ifade ediyor. Alınan kararlar için oylama yapılıyor ve çoğunluğun kararına saygı gösteriliyor. Bu süreç, aşağıdaki kavramlardan hangisinin bir sınıf içindeki uygulamasına örnektir?
a) Kültürel miras
b) Sosyal dayanışma
c) Demokratik katılım
d) Tarihi bilinç
Cevap: c) Demokratik katılım
Çözüm: Öğrencilerin söz hakkı alması, fikirlerini belirtmesi, oy kullanması ve çoğunluğun kararına uyması, bir grubun karar alma sürecine aktif olarak katıldıkları için demokratik katılıma örnektir.
Soru 3: Bir mahallede komşular, hafta sonları parktaki çöpleri birlikte toplama kararı alıyor. Bu etkinliğe katılan Arda, "Burada yaşayan hepimiz bu parkı kullanıyoruz. Temiz olması hepimizin sorumluluğu," diye düşünüyor. Arda'nın bu düşüncesi ve katıldığı etkinlik, birey ve toplum ilişkisini vurgulayan hangi kavramla doğrudan ilişkilidir?
a) Bireysellik
b) Sosyal sorumluluk
c) Tüketim bilinci
d) Kültürel çeşitlilik
Cevap: b) Sosyal sorumluluk
Çözüm: Arda, içinde yaşadığı toplumun bir parçası olduğunun farkındadır ve toplumun ortak yaşam alanının iyiliği için gönüllü olarak harekete geçmektedir. Bu davranış, bireyin topluma karşı olan sorumluluklarını yerine getirmesine bir örnektir.