6. sınıf Zamir (Adıl) nedir? Zamir çeşitleri nelerdir?

Question

Zamirlerin tam olarak ne işe yaradığını ve kaç çeşit olduğunu karıştırıyorum. "Ben, sen, o" gibi şahıs zamirlerini biliyorum ama işaret zamirleri ile ilgi zamirleri arasındaki farkı netleştirmek istiyorum. Konuyu basitçe anlayabileceğim bir özet arıyorum.

Answer 1

Zamir (Adıl) Nedir?

Zamir, isimlerin yerine kullanılan kelimelerdir. Cümlede bir ismin sürekli tekrar edilmesini engeller ve anlatımı daha akıcı hale getirir.

Örneğin; "Ayşe okula gitti. Ayşe kitabını aldı. Ayşe sınıfa girdi." cümlelerini kurmak yerine, "Ayşe okula gitti. O, kitabını aldı ve sınıfa girdi." diyebiliriz. Buradaki "o" kelimesi bir zamirdir ve "Ayşe" isminin yerine kullanılmıştır.

Zamir Çeşitleri

Zamirler, altı ana grupta incelenir:

1. Kişi Zamirleri

İnsan isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir.

• Ben bu kitabı çok beğendim.
• Sen ne zaman geleceksin?
• O, yarın bize misafir olacak.
• Biz bu takımı tutuyoruz.
• Siz nerede oturuyorsunuz?
• Onlar dün sinemaya gitmiş.

2. İşaret Zamirleri

Varlıkları işaret yoluyla, yerlerine tutarak gösteren zamirlerdir.

• Bu benim kalemim. (Yakında olan bir varlık)
• Şu senin için getirdiğim hediye. (Biraz uzakta olan bir varlık)
• O ev bizim evimizdi. (En uzakta olan bir varlık)
• Bunlar çok güzelmiş. (Yakındaki çoğul varlıklar)
• Şunlar kimin?
• Onlar çok uzakta kaldı.

Not: "O" ve "Onlar" hem kişi hem de işaret zamiri olarak kullanılabilir. İnsan yerine kullanılıyorsa kişi, cansız varlık yerine kullanılıyorsa işaret zamiridir.

3. Belgisiz Zamirler

Hangi ismin yerine kullanıldığı tam olarak belli olmayan zamirlerdir. İsimlere kesinlik katmazlar.

• Sınıfta herkes testi çözdü.
• Bazıları bu konuyu anlamamış.
• Birkaçı dışarı çıktı.
• Hiçbiri beni duymuyor.
• Kimse kapıyı açmadı.
• Masada hepsi duruyor.

4. Soru Zamirleri

İsimlerin yerini soru yoluyla tutan zamirlerdir. Cevap olarak bir isim veya zamir gelir.

• Ceketimi kim aldı? (Cevap: Ahmet)
• Bakkaldan ne aldın? (Cevap: Ekmek)
• Hangisi senin araban? (Cevap: Kırmızı olan)
• Kaçı sınavdan geçti? (Cevap: On beşi)
• Nerede oturuyorsun? (Cevap: Ankara'da)

5. İlgi Zamiri

Cümlede daha önce geçen bir ismin yerine kullanılan "-ki" ekidir. Birleşik yazılır ve isim tamlamalarında tamlananın yerine geçer.

Answer 2

6. Sınıf Zamir (Adıl) Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, bir varlığın yerine kullanılan bir zamirdir?
a) Bu kitabı dün kütüphaneden aldım.
b) O, sınıfımızın en çalışkan öğrencisidir.
c) Şu ağacın dallarına kuşlar yuva yapmış.
d) Sınavda bazı sorular çok zordu.
Cevap: b) "O" sözcüğü, "en çalışkan öğrenci"nin yerine kullanılmış bir kişi zamiridir. Diğer seçeneklerdeki altı çizili sözcükler işaret sıfatıdır.

Soru 2: "Bu kalem senin değil, benim." cümlesinde altı çizili zamirlerin türü aşağıdakilerden hangisidir?
a) İşaret Zamiri - Kişi Zamiri
b) Kişi Zamiri - İlgi Zamiri
c) Kişi Zamiri - Kişi Zamiri
d) İşaret Zamiri - İşaret Zamiri
Cevap: c) "Senin" ve "benim" sözcükleri, kişi isimlerinin yerine kullanılan kişi zamirleridir. Burada iyelik eki almış halleriyle kullanılmışlardır.

Soru 3: "Sınıftaki öğrencilerin hepsi teneffüse çıktı." cümlesindeki zamirin türü nedir?
a) Belgisiz Zamir
b) Soru Zamiri
c) İşaret Zamiri
d) Kişi Zamiri
Cevap: a) "Hepsi" sözcüğü, belirli olmayan bir öğrenci grubunu karşıladığı için belgisiz zamirdir. Kesin bir sayı belirtmez, tamamını kapsar.

Soru 4: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir zamirle sağlanmıştır?
a) Bu soruyu nasıl çözdün?
b) Sınavdan kaç aldın?
c) Hangisi senin defterin?
d) Yarın okula gelecek misin?
Cevap: c) "Hangisi" sözcüğü, ismin yerine kullanılan ve soru anlamı taşıyan bir soru zamiridir. Diğer seçeneklerdeki soru sözcükleri ise fiilleri veya nitelikleri sorar.

Answer 3

6. Sınıf Zamir Çalışma Kağıdı ve Etkinlikler

A. Boşluk Doldurma

1. İsimlerin yerine kullanılan sözcüklere ............... denir.

2. "Bu, şu, o" sözcükleri ............... zamirlerine örnektir.

3. "Kim, ne, nere" gibi soru sözcükleri ............... zamirleridir.

4. "Kendi" sözcüğü ............... zamiridir.

5. "Herkes, hiçbiri, birkaçı" sözcükleri ............... zamirleridir.

B. Eşleştirme

Aşağıdaki zamirleri çeşitleri ile eşleştiriniz.

• 1. Bizi
• 2. Kimin
• 3. Şunlar
• 4. Kendisi
• 5. Birkaçı

• A. Belgisiz zamir
• B. Şahıs zamiri
• C. İşaret zamiri
• D. Dönüşlülük zamiri
• E. Soru zamiri

C. Doğru/Yanlış

1. ( ) "O" sözcüğü hem işaret hem de şahıs zamiri olarak kullanılabilir.

2. ( ) "Buradakiler" sözcüğü işaret zamiridir.

3. ( ) "Hangisi" sözcüğü soru zamiridir.

4. ( ) "Bazıları" sözcüğü belgisiz zamirdir.

5. ( ) Zamirler isimlerden önce gelerek onları niteleyebilir.

D. Açık Uçlu Sorular

1. Aşağıdaki cümledeki zamirleri bulup türlerini yazınız: "O, bunları kendisi yapmış, başkasına ihtiyaç duymamış."

2. "Onlar" sözcüğünü hem şahıs zamiri hem de işaret zamiri olacak şekilde birer cümlede kullanınız.

3. "Kimse" ve "herkes" zamirlerini birer cümlede kullanınız.

E. Kısa Test

1. Aşağıdakilerden hangisi kişi zamiri değildir?

A) Ben B) Sen C) Biz D) Başkası

2. "Bazı öğrenciler erken geldi." cümlesindeki "bazı" sözcüğü ile "Bazıları erken geldi." cümlesindeki "bazıları" sözcüğü arasındaki fark nedir?

A) İlki sıfat, ikincisi zamirdir

B) İkisi de zamirdir

C) İkisi de sıfattır

D) İlki zamir, ikincisi sıfattır

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru zamiri vardır?

A) Ne zaman geleceksin?

B) Hangisini beğendin?

C) Nasıl bir kitap istiyorsun?

D) Kaç lira harcadın?

Cevaplar:

A.1: zamir, A.2: işaret, A.3: soru, A.4: dönüşlülük, A.5: belgisiz

B.1: B, B.2: E, B.3: C, B.4: D, B.5: A

C.1: D, C.2: D, C.3: D, C.4: D, C.5: Y

D.1: O (şahıs), bunları (işaret), kendisi (dönüşlülük), başkası (belgisiz)

D.2: Onlar yarın gelecek. (şahıs) / Onlar benim kitaplarım. (işaret)

D.3: Kimse beni anlamıyor. / Herkes bu fikri beğendi.

E.1: D, E.2: A, E.3: B