7. sınıf fen bilimleri 4. ünite Saf Madde ve Karışımlar

Question

Bu ünitede saf maddeler ve karışımlar arasındaki farkları anlamakta zorlanıyorum. Özellikle homojen ve heterojen karışımlara örnek verirken karıştırıyorum. Günlük hayattan örneklerle konuyu pekiştirmek istiyorum.

Answer 1

# 🧪 7. Sınıf Fen Bilimleri - 4. Ünite: Saf Madde ve Karışımlar (Ders Notu)

🔬 Üniteye Giriş: Çevremizdeki Maddeler

Merhaba! Bu ders notumuzda, etrafımızda gördüğümüz tüm maddeleri nasıl sınıflandırabileceğimizi öğreneceğiz. Maddeler saf madde ve karışım olarak ikiye ayrılır. Hadi birlikte keşfedelim!

📚 1. Bölüm: Saf Maddeler

Saf maddeler, yapısında kendinden başka madde bulundurmayan, aynı tür taneciklerden oluşan maddelerdir. İki gruba ayrılır:

⚛️ A) Elementler

• 🎯 Tanım: Aynı tür atomlardan oluşan saf maddelerdir.
• 💎 Özellikleri: Fiziksel veya kimyasal yollarla daha basit maddelere ayrılamazlar.
• ✨ Örnekler: Altın, bakır, demir, oksijen gazı, helyum gazı, karbon (elmas veya grafit).

🧩 B) Bileşikler

• 🎯 Tanım: İki veya daha fazla elementin kimyasal bağlarla birleşmesiyle oluşan yeni ve saf maddelerdir.
• 💧 Özellikleri: Kendini oluşturan elementlerin özelliklerini taşımaz. Kimyasal yollarla elementlerine ayrılabilir.
• ✨ Örnekler: Su (H₂O), Tuz (NaCl), Şeker (C₆H₁₂O₆), Karbondioksit (CO₂).

🌀 2. Bölüm: Karışımlar

Karışımlar, iki veya daha fazla saf maddenin kimyasal bağ olmadan bir araya gelmesiyle oluşur. Karışımı oluşturan maddeler özelliklerini kaybetmez.

🥤 A) Homojen Karışım (Çözelti)

• 👁️ Tanım: Her yerinde aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi görünen karışımlardır.
• 🔍 Özellik: Karışan maddeler gözle veya mikroskopla görülemez.
• ✨ Örnekler: Tuzlu su, şekerli su, hava, kolonya, maden suyu.

🥣 B) Heterojen Karışım

• 👁️ Tanım: Her yerinde aynı özelliği göstermeyen, karışan maddelerin genellikle gözle görülebildiği karışımlardır.
• 🔍 Özellik: Sıvı-sıvı heterojen karışımlara "emülsiyon" (süt, mayonez), katı-sıvı heterojen karışımlara "süspansiyon" (tebeşir tozu-su) denir.
• ✨ Örnekler: Zeytinyağı-su, ayran, çamur, salata, toprak.

⚖️ 3. Bölüm: Saf Madde ve Karışımların Karşılaştırılması

Özellik	Saf Madde	Karışım
Yapısı	Aynı tür tanecikler	Farklı tür tanecikler
Özellikleri	Sabit ve ayırt edicidir	Değişkendir, karışan maddelere bağlıdır
Erime/Kaynama Noktası	Sabittir	Sabit değildir, belirli bir aralıkta olur
Oluşumu	Kimyasal bağlarla	Fiziksel yollarla
Ayrıştırılması	Kimyasal yollarla	Fiziksel yollarla (süzme, eleme, mıknatıs, buharlaştırma)

💡 4. Bölüm: Karışımları Ayırma Yöntemleri

Karışımlar, fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılabilir. En yaygın yöntemler:

• 🧲 Mıknatısla Ayırma: Demir, nikel, kobalt gibi mıknatıstan etkilenen maddeleri ayırmak için.
• ⏳ Eleme: Farklı büyüklükteki katı tanecikleri ayırmak için (un-kepek).
• 🚰 Süzme: Katı-sıvı karışımları ayırmak için (makarna-su).
• 🔥 Buharlaştırma: Katının sıvıda çözündüğü karışımları ayırmak için (tuzlu sudan tuz elde etme).
• 🌡️ Damıtma: Sıvı-sıvı homojen karışımları (alkol-su) kaynama noktası farkıyla ayırmak için.

🎯 Özet ve Anahtar Kavramlar

• ✅ Saf Maddeler: Elementler + Bileşikler
• ✅ Karışımlar: Homojen (Çözelti) + Heterojen
• ✅ Karışımlar fiziksel, saf maddeler kimyasal yollarla ayrılır.
• ✅ Saf maddelerin erime/kaynama noktası sabit, karışımların değişkendir.

📢 Unutma: Günlük hayatta kullandığımız pek çok şey (salata, hava, deniz suyu, toprak) birer karışımdır. Bilim, çevremizdeki bu maddeleri anlamamızı sağlar!