Otobiyografi, bir kişinin kendi hayat hikayesini kendisinin yazdığı yazı türüdür. "Oto" kelimesi "kendi", "biyografi" kelimesi ise "yaşam öyküsü" anlamına gelir. Yani otobiyografi, kişinin kendi kaleminden kendi yaşam öyküsüdür.
Bu iki tür birbiriyle karıştırılabilir. Aralarındaki en önemli fark şudur:
Yani biyografide yazar başkasının hayatını anlatırken, otobiyografide kendi hayatını anlatır.
Kısacası otobiyografi, bir kişinin kendisiyle ve hayatıyla ilgili önemli bilgileri, kendi ağzından okuyucuya sunduğu bir yazı türüdür.
Soru 1: Aşağıdaki metin parçalarından hangisi bir otobiyografiden alınmış olabilir?
a) Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında Selanik'te doğdu. Hayatı boyunca Türk milleti için büyük işler başardı.
b) Çocukluğumda en sevdiğim şey, dedemin bana anlattığı masallardı. O masalları dinlerken kendimi bambaşka diyarlarda hissederdim.
c) Su, iki hidrojen ve bir oksijen atomundan oluşan renksiz ve tatsız bir sıvıdır. Canlılar için hayati öneme sahiptir.
d) Roman, olay, yer, zaman ve kişi unsurlarından oluşan uzun bir kurgusal anlatı türüdür.
Cevap: b) Çözüm: Otobiyografi, kişinin kendi hayat hikayesini kendi ağzından anlattığı yazı türüdür. "Çocukluğumda" ve "hissederdim" ifadeleri yazarın kendi deneyimlerini anlattığını gösterir.
Soru 2: Bir öğrenci, kendi hayatından kesitler anlatan bir yazı yazmak istiyor. Bu yazıda doğduğu şehri, ailesini, okul anılarını ve başından geçen ilginç bir olayı anlatıyor. Öğrencinin yazdığı bu metin türü aşağıdakilerden hangisidir?
a) Biyografi
b) Otobiyografi
c) Günlük
d) Anı
Cevap: b) Çözüm: Kişinin kendi hayatını, kendi ağzından ve geniş bir zaman dilimini kapsayacak şekilde anlatması otobiyografinin özelliğidir. Anı ise hayatın belirli bir anına odaklanır.
Soru 3: "İlkokula başladığım ilk günü asla unutamam. Annemin elinden sıkı sıkı tutmuş, biraz korku biraz da heyecanla sınıf kapısına yaklaşıyordum." cümleleri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
a) Bir başkasının hayatı anlatılmaktadır.
b) Anlatıcı, kendi yaşadığı bir anıyı aktarmaktadır.
c) Olaylar üçüncü kişi ağzından anlatılmaktadır.
d) Metin, gelecekte olacakları tasvir etmektedir.
Cevap: b) Çözüm: "Unutamam" ve "yaklaşıyordum" ifadeleri, anlatıcının kendi geçmişine dair kişisel deneyimlerini aktardığını gösterir. Bu da otobiyografik bir anlatımın göstergesidir.
Soru 4: Otobiyografi ile biyografi türlerini karşılaştıran aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Otobiyografide anlatıcı yazarın kendisiyken, biyografide anlatıcı başkasıdır.
b) Otobiyografi öznel, biyografi ise nesnel bir anlatıma sahiptir.
c) Otobiyografide kişi kendi hayatını, biyografide ise başkasının hayatını anlatır.
d) Her iki türde de anlatılan kişinin hayatı, doğumundan ölümüne kadar kronolojik olarak verilir.
Cevap: d) Çözüm: Otobiyografiler kişinin kendi hayatını anlattığı yazılardır ve genellikle yazıldığı anda kişi hayattadır. Bu nedenle doğumundan ölümüne kadar bir anlatım söz konusu olamaz.
