Mitoz bölünme, bir hücreden iki yeni hücre oluşmasını sağlayan bölünme şeklidir. Bu bölünme sonucunda oluşan yeni hücreler, ana hücrenin tıpatıp aynısıdır ve aynı sayıda kromozoma sahiptir. Büyüme, gelişme ve yıpranan dokuların onarılması için gereklidir.
Kromozom sayısı 46 olan bir insan vücut hücresinin mitoz bölünme geçirdiğini düşünelim. Bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı kaç olur?
Mitoz bölünmede temel kural, kromozom sayısının değişmemesidir. Ana hücrenin kromozom sayısı neyse, yavru hücrelerin kromozom sayısı da aynı olur.
Cevap: 46
Bir hücre art arda iki mitoz bölünme geçiriyor. Başlangıçta 1 hücre olduğuna göre, toplam kaç hücre oluşur?
Mitoz bölünmede bir hücre, bir bölünme sonucu iki yeni hücre oluşturur. Hücre sayısını bulmak için 2'nin kuvvetlerini kullanabiliriz.
Her hücre bölündüğü için 2. bölünme sonunda toplam 4 hücre oluşur. Kısacası, "n" kez mitoz geçiren bir hücre \( 2^n \) hücre oluşturur. Burada n=2'dir, yani \( 2^2 = 4 \).
Cevap: 4
Aşağıdaki ifadelerden hangisi mitoz bölünme için yanlıştır?
A) Vücut hücrelerinde görülür.
B) Kromozom sayısı yarıya iner.
C) Büyüme ve onarımı sağlar.
D) Bir hücreden iki yeni hücre oluşur.
Seçenekleri tek tek inceleyelim:
Cevap: B
Kromozom sayısı 20 olan bir hücre, önce bir mitoz bölünme, sonra oluşan hücrelerden biri bir mitoz bölünme daha geçiriyor. İkinci bölünme sonucu oluşan bir hücrenin kromozom sayısı kaçtır?
Mitoz bölünmede kromozom sayısı asla değişmez. Hücre kaç defa mitoz geçirirse geçirsin, her yeni hücrenin kromozom sayısı ilk baştaki ana hücre ile aynı olur.
Cevap: 20
Soru 1: Bir hücrenin mitoz bölünme geçirdiği bilinmektedir. Bu bölünme sonucunda oluşan hücrelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Genetik yapıları birbirinden farklıdır
b) Sitoplazma miktarları her zaman eşittir
c) Ana hücre ile aynı sayıda kromozoma sahiptirler
d) Farklı dokuları oluşturmak üzere özelleşirler
Cevap: c) Ana hücre ile aynı sayıda kromozoma sahiptirler
Çözüm: Mitoz bölünmede kromozom sayısı değişmez, ana hücre ile aynı kalır. Oluşan hücreler genetik olarak birbirinin ve ana hücrenin aynısıdır.
Soru 2: Bir öğrenci mikroskopta incelediği hücrede kromozomların hücrenin ekvator düzleminde dizildiğini gözlemliyor. Bu hücre mitoz bölünmenin hangi evresindedir?
a) Profaz
b) Metafaz
c) Anafaz
d) Telofaz
Cevap: b) Metafaz
Çözüm: Kromozomların hücrenin ortasında (ekvator düzleminde) dizildiği evre metafaz evresidir. Bu evrede kromozomlar en net şekilde gözlemlenebilir.
Soru 3: Vücudumuzdaki deri hücreleri sürekli olarak mitoz bölünme geçirerek yenilenir. Bu durum mitoz bölünmenin hangi temel işlevine örnektir?
a) Eşey hücrelerinin oluşması
b) Büyüme ve gelişmenin sağlanması
c) Genetik çeşitliliğin artırılması
d) Türler arası farklılıkların oluşması
Cevap: b) Büyüme ve gelişmenin sağlanması
Çözüm: Mitoz bölünme, çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme ve yıpranan doku ve organların onarılmasını sağlar. Deri hücrelerinin yenilenmesi bu işleve örnektir.
Soru 4: Bir hücrede mitoz bölünme sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?
a) Kromozomların kendini eşlemesi
b) Çekirdek zarının erimesi
c) Homolog kromozomların ayrılması
d) İğ ipliklerinin oluşması
Cevap: c) Homolog kromozomların ayrılması
Çözüm: Homolog kromozomların ayrılması mayoz bölünmeye özgü bir olaydır. Mitoz bölünmede kardeş kromatitler ayrılır, homolog kromozomlar ayrılmaz.
1. Mitoz bölünme sonucu bir hücreden ......... yavru hücre oluşur.
2. Mitoz bölünmenin ......... evresinde kromozomlar hücrenin ekvator bölgesinde dizilir.
3. Hücre bölünmesinden önce ......... organeli kendini eşleyerek sayısını iki katına çıkarır.
4. Mitoz bölünme ......... hücrelerde gerçekleşir.
5. Kromozomların kutuplara çekildiği evreye ......... evresi denir.
1. ( ) Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı ana hücrenin yarısı kadardır.
2. ( ) Mitoz bölünme tek hücreli canlılarda üremeyi sağlar.
3. ( ) Mitoz bölünme sırasında çekirdek bölünmesi ve sitoplazma bölünmesi olmak üzere iki aşama vardır.
4. ( ) Mitoz bölünme sonucu oluşan hücreler genetik olarak birbirinden farklıdır.
5. ( ) Mitoz bölünme büyüme, gelişme ve yıpranan doku onarımında görev alır.
Aşağıdaki mitoz evrelerini açıklamalarıyla eşleştiriniz.
1. Mitoz bölünmenin canlılar için önemini açıklayınız.
2. Mitoz bölünmenin evrelerini sırasıyla yazınız.
3. Bir bitki hücresi ile bir hayvan hücresinin mitoz bölünmesi arasındaki fark nedir?
1. Aşağıdakilerden hangisi mitoz bölünmenin özelliklerinden biri değildir?
A) Bir hücreden iki hücre oluşması
B) Oluşan hücrelerin genetik yapısının aynı olması
C) Kromozom sayısının yarıya inmesi
D) Büyüme ve gelişmede rol alması
2. Mitoz bölünme sırasında kromozomların en belirgin olarak görüldüğü evre aşağıdakilerden hangisidir?
A) Profaz
B) Metafaz
C) Anafaz
D) Telofaz
3. Aşağıdaki canlılardan hangisinde mitoz bölünme görülmez?
A) Amip
B) Gül
C) İnsan
D) Virüs
Cevaplar:
A.1: iki, A.2: metafaz, A.3: sentriol, A.4: ökaryot, A.5: anafaz
B.1: Yanlış, B.2: Doğru, B.3: Doğru, B.4: Yanlış, B.5: Doğru
C.1-D, C.2-B, C.3-A, C.4-C
D.1: Büyüme, gelişme, yenilenme ve onarımı sağlar., D.2: Profaz, Metafaz, Anafaz, Telofaz, D.3: Bitki hücresinde sitoplazma bölünmesi ara lamel ile, hayvan hücresinde boğumlanma ile olur.
E.1: C, E.2: B, E.3: D
