6. sınıf Kaynama noktası nedir ve nelere bağlıdır?

Question

Kaynama noktasını tam olarak anlayamadım. Bir sıvının kaynaması derken ne kastediliyor? Ayrıca kaynama noktasının sadece sıcaklığa mı yoksa başka şeylere de bağlı olduğunu merak ediyorum.

Answer 1

Kaynama Noktası Nedir?

Bir sıvının kaynamaya başladığı sıcaklığa kaynama noktası denir. Kaynama, bir sıvının her yerinden kabarcıklar çıkarak buharlaşması olayıdır. Örneğin, suyun kaynama noktası deniz seviyesinde 100°C'dir. Bu sıcaklığa ulaştığında suyun içinde hızlı bir şekilde kabarcıklar oluşur ve su buharlaşmaya başlar.

Kaynama Noktasını Etkileyen Faktörler

Bir sıvının kaynama noktası her zaman aynı değildir. Bazı faktörlere bağlı olarak değişir. İşte kaynama noktasını etkileyen en önemli faktörler:

• Maddenin Cinsi: Her sıvının kendine özgü bir kaynama noktası vardır. Su 100°C'de kaynarken, alkol 78°C'de, cıva ise 357°C'de kaynar.
• Açık Hava Basıncı: Kaynama noktası, bulunulan yerin açık hava basıncına bağlıdır. Deniz seviyesinde hava basıncı yüksek olduğu için su 100°C'de kaynar. Ancak yüksek dağlara çıkıldıkça hava basıncı azalır ve suyun kaynama noktası düşer. Örneğin, Erciyes Dağı'nda su 90°C civarında kaynayabilir.
• Sıvının Saflığı: İçine başka maddeler karışmış sıvıların kaynama noktası değişir. Örneğin, saf su 100°C'de kaynarken, tuzlu su daha yüksek bir sıcaklıkta kaynar.

Özet

Kaynama noktası, bir sıvının kaynamaya başladığı belirli sıcaklıktır. Bu sıcaklık; maddenin cinsine, açık hava basıncına ve sıvının saflığına bağlı olarak değişiklik gösterir.

Answer 2

6. Sınıf Kaynama Noktası Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir öğrenci laboratuvarda aynı ortam sıcaklığında bulunan saf su, tuzlu su ve şekerli suyu ayrı ayrı ısıtmaya başlıyor. Isıtma işlemi sırasında bu sıvıların kaynamaya başlama sıcaklıklarını ölçüyor. Buna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğru olabilir?
a) Saf su = Tuzlu su = Şekerli su
b) Saf su < Tuzlu su < Şekerli su
c) Tuzlu su < Şekerli su < Saf su
d) Saf su > Tuzlu su > Şekerli su
Cevap: b) Saf su < Tuzlu su < Şekerli su
Çözüm: Bir sıvının kaynama noktası, içinde çözünmüş madde miktarına (saf olmama durumu) bağlıdır. Saf suyun kaynama noktası 100°C'dir. İçine tuz veya şeker gibi katılar eklenirse kaynama noktası yükselir. Bu nedenle saf su en düşük sıcaklıkta, içinde daha fazla çözünen madde olan sıvı ise daha yüksek sıcaklıkta kaynar.

Soru 2: Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça hava basıncı azalır. Aşağıdaki gözlemlerden hangisi bu bilgiyle doğrudan ilişkilidir?
a) Dağlarda yemeklerin daha geç pişmesi
b) Kışın suların donması
c) Sıvıların sıcaklığı arttıkça buharlaşması
d) Farklı sıvıların farklı sıcaklıklarda kaynaması
Cevap: a) Dağlarda yemeklerin daha geç pişmesi
Çözüm: Dış basınç azaldığında sıvılar daha düşük sıcaklıkta kaynar. Dağlarda hava basıncı deniz seviyesine göre daha düşük olduğu için su 100°C'nin altında bir sıcaklıkta kaynar. Kaynama sıcaklığı düştüğü için yemek pişirme süresi uzar.

Soru 3: Aşağıdaki tabloda farklı maddelerin kaynama noktaları verilmiştir. Tabloya göre hangi madde oda sıcaklığında (25°C) gaz halinde bulunur?
Madde   Kaynama Noktası (°C)
X   78
Y   -183
Z   357
T   100

a) X
b) Y
c) Z
d) T
Cevap: b) Y
Çözüm: Bir maddenin kaynama noktası, sıvı halden gaz hale geçtiği sıcaklıktır. Oda sıcaklığı 25°C olduğuna göre, kaynama noktası 25°C'nin altında olan Y maddesi (-183°C) bu sıcaklıkta çoktan kaynamış ve gaz haline geçmiş olur.