Merhaba! Bu yazıda mitoz bölünme konusunu öğrenecek ve öğrendiklerini test edebileceksin.
Mitoz bölünme, bir hücreden iki yeni hücre oluşmasını sağlayan bölünme şeklidir. Bu yeni hücreler, bölünen hücrenin tıpatıp aynısıdır.
Mitoz bölünme birbirini takip eden dört evrede gerçekleşir:
Telofaz evrinden sonra sitokinez adı verilen olayla sitoplazma bölünür ve iki ayrı hücre oluşur.
1. Aşağıdaki hücrelerden hangisi mitoz bölünme geçirmez?
Cevap: C) Sperm hücresi. Sperm hücresi üreme hücresidir ve mayoz bölünme ile oluşur.
2. 46 kromozomlu bir hücre arka arkaya iki kez mitoz bölünme geçirirse, oluşan hücrelerin kromozom sayısı kaç olur?
Cevap: B) 46. Mitoz bölünmede kromozom sayısı değişmez, sabit kalır.
3. Mitoz bölünmenin hangi evresinde kromozomlar hücrenin ekvator bölgesinde tek sıra halinde dizilir?
Cevap: B) Metafaz
4. Aşağıdaki olaylardan hangisi mitoz bölünme sayesinde gerçekleşmez?
Cevap: C) Sütten yoğurt yapılması. Bu bir kimyasal değişimdir, hücre bölünmesi ile ilgili değildir.
5. Mitoz bölünme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Cevap: C) Oluşan hücreler genetik olarak birbirinden farklıdır. Bu ifade yanlıştır çünkü mitozda oluşan hücreler genetik olarak aynıdır.
Testi tamamladın! Cevaplarını kontrol et ve yanlış yaptığın soruların konularını tekrar gözden geçir.
Soru 1: Bir öğrenci, soğan bitkisinin kök ucundan alınan hücrelerin bölünmesini mikroskopla inceliyor. Gözlem sonucunda, bir hücrenin çekirdek zarının eridiğini, kromozomların belirginleştiğini ve hücrenin ortasında dizildiğini görüyor. Daha sonra kromozomların kutuplara doğru hareket ettiğini ve son olarak da sitoplazma bölünmesiyle iki yeni hücre oluştuğunu kaydediyor.
Bu öğrencinin gözlemlediği bölünme ve evrelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Bölünme, vücut hücrelerinde gerçekleşen mitoz bölünmedir.
b) Kromozomların belirginleşip ortaya çıktığı evre profazdır.
c) Kromozomların kutuplara çekildiği evre anafazdır.
d) Oluşan yeni hücrelerin kromozom sayısı ana hücrenin yarısı kadardır.
Cevap: d) Oluşan yeni hücrelerin kromozom sayısı ana hücrenin yarısı kadardır.
Çözüm: Mitoz bölünmede bir hücreden oluşan iki yeni hücrenin kromozom sayısı, ana hücreyle aynı kalır. Kromozom sayısının yarıya inmesi mayoz bölünmenin özelliğidir.
Soru 2: Bir deri hücresinin mitoz geçirerek bölünmesi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi kesinlikle gerçekleşmez?
a) DNA'nın kendini eşlemesi
b) Kromozomların sentromerlerinden iğ ipliklerine bağlanması
c) Homolog kromozomların birbirine sarılması ve parça değişimi (crossing-over) yapması
d) Sitoplazmanın boğumlanarak ikiye bölünmesi
Cevap: c) Homolog kromozomların birbirine sarılması ve parça değişimi (crossing-over) yapması
Çözüm: Homolog kromozomların birbirine sarılması ve aralarında parça değişimi (crossing-over) yapması, sadece üreme hücrelerinin oluşumunu sağlayan mayoz bölünmede gerçekleşen bir olaydır. Mitoz bölünmede bu olay görülmez.
Soru 3: Bir bilim insanı, laboratuvar ortamında bir hücre kültürünü gözlemliyor. Bu hücrelerin mitoz bölünme ile sürekli çoğaldığını tespit ediyor. Bu hücre kültüründe mitoz bölünmenin gerçekleşmesi;
I. Büyüme ve gelişme
II. Yıpranan doku ve organların onarımı
III. Eşey hücrelerinin (sperm/yumurta) oluşumu
IV. Tür içinde kromozom sayısının sabit kalması
durumlarından hangileri için bir kanıt oluşturur?
a) Yalnız I
b) I ve II
c) I, II ve IV
d) I, II, III ve IV
Cevap: c) I, II ve IV
Çözüm: Mitoz bölünme, çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme ve yıpranan dokuların onarımından sorumludur. Ayrıca bir hücreden oluşan iki yeni hücrenin kromozom sayısı aynı kaldığı için tür içinde kromozom sayısının sabit kalmasını sağlar. Eşey hücrelerinin (sperm/yumurta) oluşumu ise mayoz bölünme ile gerçekleşir.