📚 8. Sınıf Türkçe 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık (3. Senaryo)
Merhaba sevgili 8. sınıf öğrencileri! Türkçe yazılılarınız yaklaşıyor ve bu senaryo ile sınava en iyi şekilde hazırlanmanıza yardımcı olacağım. Unutmayın, düzenli tekrar ve bol bol soru çözmek başarının anahtarıdır. Haydi başlayalım!
📝 Fiilimsiler
Fiilimsiler, fiil kök veya gövdelerinden türeyen, ancak fiil gibi çekimlenemeyen sözcüklerdir. İsim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil olmak üzere üçe ayrılırlar.
- 🍎 İsim-Fiil (Ad-Eylem): Fiil kök veya gövdelerine "-ma, -ış, -mak" ekleri getirilerek yapılır. Cümlede isim gibi kullanılırlar.
Örnek: Okumak güzeldir. (Burada "okumak" isim-fiildir ve özne görevindedir.)
- 🍎 Sıfat-Fiil (Ortaç): Fiil kök veya gövdelerine "-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş" ekleri getirilerek yapılır. Cümlede sıfat gibi kullanılırlar.
Örnek: Koşan çocuklar vardı. (Burada "koşan" sıfat-fiildir ve "çocuklar" ismini niteliyor.)
- 🍎 Zarf-Fiil (Ulaç): Fiil kök veya gövdelerine "-ken, -alı, -madan, -ınca, -ip, -arak, -dıkça, -e… -e, -r… -maz" ekleri getirilerek yapılır. Cümlede zarf gibi kullanılırlar.
Örnek: Eve gelince beni ara. (Burada "gelince" zarf-fiildir ve zaman anlamı katıyor.)
📌 Cümle Çeşitleri (Anlamına Göre)
Cümleler, taşıdıkları anlama göre olumlu, olumsuz, soru, ünlem ve emir cümleleri olarak sınıflandırılır.
- ✅ Olumlu Cümle: Yargının gerçekleştiğini veya gerçekleşeceğini bildirir.
Örnek: Bugün okula gittim.
- ❌ Olumsuz Cümle: Yargının gerçekleşmediğini veya gerçekleşmeyeceğini bildirir. "-ma, -me, -maz, -mez, değil, yok" gibi olumsuzluk bildiren sözcükler veya ekler kullanılır.
Örnek: Bugün okula gitmedim.
- ❓ Soru Cümlesi: Bir şeyi öğrenmek amacıyla sorulan cümlelerdir. Soru eki ("mı, mi, mu, mü") veya soru sözcükleri ("kim, ne, nerede, nasıl, neden, niçin") kullanılır.
Örnek: Bugün okula gittin mi?
- ❗ Ünlem Cümlesi: Duygu (sevinç, üzüntü, şaşkınlık, korku vb.) veya heyecan ifade eden cümlelerdir. Genellikle ünlem işareti (!) ile biterler.
Örnek: Ne kadar güzel bir gün!
- emri verir veya istek belirtir.
Örnek: Hemen buraya gel!
🗣️ Anlatım Bozuklukları
Anlatım bozuklukları, bir cümlede anlam belirsizliğine, gereksiz sözcük kullanımına, yanlış sözcük seçimine veya dilbilgisi kurallarına aykırılığa neden olan durumlardır.
- 🧩 Gereksiz Sözcük Kullanımı: Aynı anlamı taşıyan sözcüklerin bir arada kullanılmasıdır.
Örnek: Gelecek zamanlarda sınavlar yapılacak. (Doğrusu: Gelecekte sınavlar yapılacak.)
- 😵💫 Anlam Belirsizliği: Cümlenin birden fazla anlama gelmesi veya anlamının açık olmamasıdır.
Örnek: Öğretmen, Ayşe'yi daha çok seviyor. (Kim kimi daha çok seviyor belli değil.)
- ❌ Yanlış Sözcük Seçimi: Anlamca uygun olmayan sözcüklerin kullanılmasıdır.
Örnek: Hava çok sıcak esiyor. (Doğrusu: Hava çok sıcak.)
- 📏 Dilbilgisi Yanlışları: Özne-yüklem uyumsuzluğu, tamlama yanlışları, bağlaç yanlışları gibi dilbilgisi kurallarına aykırı kullanımlardır.
Örnek: Ben ve Ali sinemaya gideceğiz. (Doğrusu: Ali ve ben sinemaya gideceğiz.)
Umarım bu senaryo, yazılı sınavınıza hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar dilerim!
