🌍 9. Sınıf Coğrafya 1. Dönem 1. Yazılı 2. Senaryo MEB Soruları: Hazırlık Rehberi
Merhaba 9. sınıf öğrencileri! Coğrafya yazılısına hazırlanırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini, MEB müfredatına uygun bir şekilde ve 2. senaryoya göre hazırladığımız bu rehberde bulabilirsiniz. Başarılar!
🗺️ Coğrafyanın Tanımı ve Bölümleri
Coğrafya, yeryüzünü ve yeryüzünde yaşanan olayları inceleyen bilim dalıdır. İnsan ve doğa arasındaki etkileşimi anlamamıza yardımcı olur.
- 🏞️ Fiziki Coğrafya: Yeryüzünün doğal özelliklerini inceler. (İklim, yer şekilleri, su kaynakları vb.)
- 🧑🤝🧑 Beşeri Coğrafya: İnsanların yeryüzündeki faaliyetlerini inceler. (Nüfus, yerleşme, ekonomi vb.)
- 🗺️ Bölgesel Coğrafya: Belirli bölgelerin özelliklerini inceler.
- 📍 Kartografya: Harita bilimidir.
🧭 Koordinat Sistemi
Yeryüzündeki herhangi bir noktanın yerini belirlemek için kullanılan sistemdir. Enlem ve boylamlardan oluşur.
- 🌐 Enlem: Ekvator'a göre bir yerin kuzey veya güneydeki açısıdır. Ekvator 0° enlemidir.
- 🧭 Boylam: Başlangıç meridyenine (Greenwich) göre bir yerin doğu veya batıdaki açısıdır. Greenwich 0° boylamıdır.
☀️ Dünya'nın Şekli ve Hareketleri
Dünya'nın şekli geoittir. Kutuplardan basık, Ekvator'dan şişkindir. İki türlü hareketi vardır:
- 🔄 Günlük Hareket: Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesidir. 24 saat sürer. Gece ve gündüz oluşur.
- 💫 Yıllık Hareket: Dünya'nın Güneş etrafında dönmesidir. 365 gün 6 saat sürer. Mevsimler oluşur.
🌍 Harita Bilgisi
Haritalar, yeryüzünün veya bir bölümünün belirli bir ölçekte küçültülerek düzleme aktarılmasıdır.
- 📏 Ölçek: Harita üzerindeki bir uzunluğun, gerçekte ne kadar uzunluğa karşılık geldiğini gösterir.
- 📍 Projeksiyon: Dünya'nın yuvarlak yüzeyinin düzleme aktarılması yöntemidir.
🌡️ İklim Elemanları ve Faktörleri
İklim, bir yerde uzun yıllar boyunca görülen ortalama hava koşullarının genelidir. İklim elemanları sıcaklık, basınç, rüzgar, nem ve yağıştır.
- ☀️ Sıcaklık: Güneş ışınlarının geliş açısına, yükseltiye, deniz etkisine, karasallığa ve enleme göre değişir.
- 💨 Basınç: Havanın ağırlığıdır. Yüksek basınç ve alçak basınç alanları vardır.
- 🌬️ Rüzgar: Basınç farkından dolayı oluşan hava hareketidir.
- 💧 Nem: Havadaki su buharı miktarıdır.
- 🌧️ Yağış: Havadaki nemin yoğunlaşarak yeryüzüne düşmesidir.
🏔️ Yer Şekilleri
Yeryüzünde doğal süreçler sonucu oluşan şekillerdir. Dağlar, ovalar, platolar, vadiler, akarsular, göller vb.
- ⛰️ Dağlar: Yüksek ve eğimli yeryüzü şekilleridir.
- 🌾 Ovalar: Çevresine göre alçakta kalan düzlüklerdir.
- Plateau Platolar: Yüksekte kalan düzlüklerdir. Akarsular tarafından derin vadilerle yarılmıştır.
- 🌊 Vadiler: Akarsuların oluşturduğu uzun çukurluklardır.
Umarım bu rehber, coğrafya yazılısına hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar dilerim!
