Merhaba! Bu ders notumuzda, edebiyatın ve dilin temelini oluşturan iletişim sürecini ve bu sürecin beş temel öğesini öğreneceğiz. İletişim, sadece günlük konuşmalarımızın değil, edebi eserlerin de olmazsa olmazıdır. Haydi başlayalım!
İletişim, duygu, düşünce veya bilgilerin bir göndericiden bir alıcıya aktarılma sürecidir. Bu aktarım sözlü, yazılı ya da görsel olabilir. Bir şiir, bir roman, hatta bir karikatür bile birer iletişim aracıdır.
Her iletişim süreci, aşağıdaki beş ögenin bir araya gelmesiyle gerçekleşir. Bu ögeleri bir formül gibi düşünebiliriz:
İletiyi (mesajı) hazırlayan ve ileten kişi ya da kurumdur. Şair, yazar, konuşmacı, reklamcı birer göndericidir.
Göndericinin alıcıya aktarmak istediği duygu, düşünce veya bilgidir. Sözcükler, cümleler, görseller iletiyi oluşturur.
İletinin göndericiden alıcıya ulaşmasını sağlayan araçtır. Ses dalgaları, kitap, gazete, telefon, televizyon, sosyal medya birer kanaldır.
İletiyi alan ve anlamlandırmaya çalışan kişi veya topluluktur. Okuyucu, dinleyici, izleyici birer alıcıdır.
Alıcının iletiye verdiği her türlü yanıttır. İletişimin tamamlandığını gösterir. Sözlü cevap, bir gülümseme, bir eleştiri yazısı, beğeni butonuna basmak birer dönüttür.
Bu beş temel ögeye ek olarak, iletişimin gerçekleştiği fiziksel ve sosyal ortam (bağlam) da çok önemlidir. Aynı ileti farklı bağlamlarda farklı anlaşılabilir.
Durum: Öğretmeninizin tahtaya "Yarın sınav var." yazıp söylemesi.
Bir edebi eseri (şiir, hikaye, roman) incelerken, bu eserin aslında yazar (gönderici) ile okur (alıcı) arasında kurulmuş bir iletişim olduğunu unutmayın. Bu beş ögeyi analiz etmek, eseri daha derinlemesine anlamamızı sağlar. Bir sonraki derste görüşmek üzere! 😊
