Bir karşılaştıran istatistiksel araştırma sorusu, iki veya daha fazla grup arasındaki farkları incelemek için kullanılan bir soru türüdür. Bu tür sorular, veri toplama ve analiz sürecinde gruplar arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmayı amaçlar.
Karşılaştıran bir araştırma sorusu yazarken şu adımları izleyebilirsiniz:
Önemli: Bu tür sorular, istatistiksel analizlerle (ortalama, standart sapma, grafikler) desteklenmelidir.
1. İki veya daha fazla grubu karşılaştırmak için kullanılan istatistiksel araştırma sorusuna __________ denir.
2. "Erkek ve kız öğrencilerin matematik notları arasında fark var mıdır?" sorusu bir __________ istatistiksel araştırma sorusudur.
3. "Bir sınıftaki öğrencilerin boy ortalaması nedir?" sorusu karşılaştıran bir istatistiksel araştırma sorusudur. (D/Y)
4. Karşılaştıran istatistiksel araştırma sorularında en az iki grup olmalıdır. (D/Y)
Aşağıdaki soruları ilgili istatistiksel araştırma sorusu türüyle eşleştirin.
5. Karşılaştıran istatistiksel araştırma sorusu: _____
6. Tanımlayıcı istatistiksel araştırma sorusu: _____
7. Kendi oluşturduğunuz bir karşılaştıran istatistiksel araştırma sorusu yazınız.
8. "Karşılaştıran istatistiksel araştırma sorusu" ile "tanımlayıcı istatistiksel araştırma sorusu" arasındaki temel fark nedir?
9. Aşağıdakilerden hangisi karşılaştıran bir istatistiksel araştırma sorusudur?
a) "Bir okuldaki öğrencilerin en sevdiği ders nedir?"
b) "A ve B marka telefonların pil ömrü farklı mıdır?"
c) "Bir şirketin yıllık geliri ne kadardır?"
Cevaplar:
1: karşılaştıran istatistiksel araştırma sorusu
2: karşılaştıran
3: Y
4: D
5: A, C
6: B
7: (Öğrenci cevabı)
8: Karşılaştıran sorular iki veya daha fazla grubu karşılaştırır, tanımlayıcı sorular tek bir grubun özelliklerini inceler.
9: b
Soru 1: Bir araştırmacı, iki farklı şehirde yaşayan öğrencilerin matematik başarılarını karşılaştırmak istiyor. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu araştırma için uygun bir karşılaştıran istatistiksel araştırma sorusu örneğidir?
a) İstanbul'daki öğrencilerin matematik notları nedir?
b) Ankara ve İzmir'deki öğrencilerin matematik ortalamaları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
c) Öğrencilerin matematik başarısını etkileyen faktörler nelerdir?
d) Matematik dersine çalışma süresi ile notlar arasında ilişki var mıdır?
e) Hangi şehirdeki öğrenciler daha mutludur?
Cevap: b) Ankara ve İzmir'deki öğrencilerin matematik ortalamaları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
Çözüm: Karşılaştıran istatistiksel sorular, iki veya daha fazla grubun belirli bir özellik açısından farkını sorgular. Seçenek b, iki şehir arasında doğrudan karşılaştırma yapmaktadır.
Soru 2: Aşağıdaki araştırma sorularından hangisi karşılaştıran istatistiksel araştırma sorusu değildir?
a) Erkek ve kız öğrencilerin okuma hızları arasında fark var mıdır?
b) A ve B marka telefonların pil ömrü ortalamaları eşit midir?
c) Bir sınıftaki öğrencilerin boy uzunlukları nasıl dağılmıştır?
d) Yaz ve kış aylarında tüketilen su miktarları farklı mıdır?
e) Özel ve devlet okullarındaki öğrencilerin üniversite yerleşme oranları karşılaştırılabilir mi?
Cevap: c) Bir sınıftaki öğrencilerin boy uzunlukları nasıl dağılmıştır?
Çözüm: Seçenek c, yalnızca tek bir grubun dağılımını betimlemektedir. Karşılaştırma içermez.
Soru 3: "9. sınıf öğrencilerinin cinsiyetlerine göre spor yapma sıklıkları arasında fark var mıdır?" sorusu için hangi istatistiksel yöntem uygundur?
a) Ortalama hesaplama
b) Korelasyon analizi
c) Ki-kare testi
d) Regresyon analizi
e) Standart sapma hesaplama
Cevap: c) Ki-kare testi
Çözüm: Ki-kare testi, kategorik değişkenler (cinsiyet, spor sıklığı) arasındaki ilişkiyi analiz etmek için kullanılır.
Soru 4: Bir araştırmada "Organik ve konvansiyonel tarım ürünlerinin vitamin içerikleri karşılaştırılabilir mi?" sorusu için hangi veri toplama yöntemi en uygun olur?
a) Anket
b) Laboratuvar analizi
c) Gözlem
d) Mülakat
e) Arşiv taraması
Cevap: b) Laboratuvar analizi
Çözüm: Vitamin içeriği gibi nicel veriler, bilimsel ölçüm gerektirir. Laboratuvar analizi en objektif yöntemdir.