🧪 9. Sınıf Kimya 1. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık (10. Senaryo)
Merhaba gençler! Kimya yazılısı yaklaşıyor ve biraz stresli olabilirsiniz. Ama merak etmeyin, bu senaryo ile yazılıya bomba gibi hazırlanacağız! Unutmayın, kimya hayatın her yerinde!
⚛️ Atomun Yapısı ve Periyodik Tablo
Atomlar, maddenin temel yapı taşlarıdır. Protonlar, nötronlar ve elektronlardan oluşurlar. Periyodik tablo ise elementlerin özelliklerine göre düzenlenmiş halidir.
- ➕ Protonlar: Atomun çekirdeğinde bulunur, pozitif yüklüdür. Atomun kimliğini belirler (atom numarası).
- ➖ Nötronlar: Atomun çekirdeğinde bulunur, yüksüzdür. Atomun kütlesini etkiler.
- ⚡ Elektronlar: Atomun çekirdeği etrafında döner, negatif yüklüdür. Kimyasal tepkimelerde rol oynar.
Periyodik tabloda elementler atom numaralarına göre sıralanır. Aynı grupta bulunan elementler benzer kimyasal özellikler gösterir.
🤝 Kimyasal Bağlar
Atomlar kararlı hale gelmek için bir araya gelerek kimyasal bağlar oluştururlar. İyonik bağ, kovalent bağ ve metalik bağ olmak üzere farklı türde kimyasal bağlar vardır.
- ➕➖ İyonik Bağ: Elektron alışverişi sonucu oluşur. Genellikle metal ve ametaller arasında görülür. (Örn: NaCl - sofra tuzu)
- 🤝 Kovalent Bağ: Elektron ortaklaşması sonucu oluşur. Genellikle ametaller arasında görülür. (Örn: H2O - su)
- 🔩 Metalik Bağ: Metal atomları arasında görülür. Metalik özelliklerin (iletkenlik, parlaklık) nedenidir.
⚗️ Kimyasal Tepkimeler
Kimyasal tepkimeler, maddelerin kimyasal yapılarının değiştiği olaylardır. Kimyasal denklemlerle ifade edilirler.
- 🔥 Yanma Tepkimesi: Bir maddenin oksijenle hızlı tepkimeye girmesi sonucu ısı ve ışık açığa çıkmasıdır. (Örn: CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O)
- 🧪 Asit-Baz Tepkimesi: Asit ve bazların tepkimeye girerek tuz ve su oluşturmasıdır. (Örn: HCl + NaOH → NaCl + H2O)
⚖️ Mol Kavramı
Mol, kimyada madde miktarını ifade etmek için kullanılan bir birimdir. 1 mol, 6.022 x 10^23 tane tanecik (atom, molekül, iyon vb.) içerir. Bu sayıya Avogadro sayısı denir.
- 🔢 Avogadro Sayısı (NA): 6.022 x 10^23
- 🧪 Mol Kütlesi (M): Bir mol maddenin gram cinsinden kütlesidir. Periyodik tablodan bulunur.
➕➖ Karışımlar
Karışımlar, iki veya daha fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeden bir araya gelmesiyle oluşur. Homojen ve heterojen karışımlar olmak üzere ikiye ayrılır.
- 🥛 Heterojen Karışım: Her yerinde aynı özelliği göstermeyen karışımlardır. (Örn: Kumlu su)
- ☕ Homojen Karışım: Her yerinde aynı özelliği gösteren karışımlardır. Çözelti olarak da adlandırılır. (Örn: Tuzlu su)
