⏳ 9. Sınıf Tarih 2. Dönem 2. Yazılı Sınavına Hazırlık Rehberi
İşte 9. sınıf tarih dersi 2. dönem 2. yazılı sınavına hazırlanırken dikkat etmeniz gereken önemli konular ve ipuçları:
🌍 Osmanlı Devleti'nde Yenileşme Hareketleri
Osmanlı Devleti'nin 18. yüzyıldan itibaren içine girdiği duraklama ve gerileme dönemlerinden kurtulmak amacıyla yaptığı yeniliklere odaklanalım.
🌷 Lale Devri (1718-1730)
- 🌷 Nedeni: Pasarofça Antlaşması ile başlayan barış dönemi.
- 🌷 Özellikleri:
- 🎨 Batı'yı tanımaya yönelik ilk adımlar atıldı.
- 📚 İlk özel matbaa kuruldu (İbrahim Müteferrika).
- ⛲ İstanbul'da birçok köşk ve bahçe yapıldı.
- 🎭 Sanat ve eğlenceye önem verildi.
- 🌷 Sonucu: Patrona Halil İsyanı ile sona erdi.
⚔️ Nizam-ı Cedid (III. Selim Dönemi)
- ⚔️ Nedeni: Osmanlı ordusunun yetersizliği ve Avrupa'nın askeri alandaki üstünlüğü.
- ⚔️ Özellikleri:
- 💂 Yeni bir ordu kuruldu (Nizam-ı Cedid Ordusu).
- 💰 Bu ordunun masraflarını karşılamak için İrad-ı Cedid adında bir hazine oluşturuldu.
- 📜 Avrupa'da geçici elçilikler açıldı.
- 📚 Mühendishane-i Berri Hümayun (Kara Mühendishanesi) geliştirildi.
- ⚔️ Sonucu: Kabakçı Mustafa İsyanı ile sona erdi.
📜 Tanzimat ve Islahat Fermanları
Osmanlı Devleti'nin modernleşme çabalarının en önemli adımlarından olan bu fermanları inceleyelim.
📜 Tanzimat Fermanı (1839)
- 📜 İlan Nedeni: Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa İsyanı ve devletin kötü durumu.
- 📜 Amaçları:
- ⚖️ Hukukun üstünlüğünü sağlamak.
- 🛡️ Halkın can ve mal güvenliğini korumak.
- 👮 Vergide adaleti sağlamak.
- 🪖 Askerlik süresini düzenlemek.
- 📜 Önemi: Osmanlı Devleti'nde hukuk devletine geçişin ilk adımıdır.
📜 Islahat Fermanı (1856)
- 📜 İlan Nedeni: Kırım Savaşı sonrası Paris Barış Konferansı'nda Avrupalı devletlerin baskısı.
- 📜 Amaçları:
- 🕊️ Gayrimüslimlere daha fazla hak vermek.
- 🤝 Müslüman ve gayrimüslim eşitliğini sağlamak.
- 🏛️ Devlet memurluklarına girişte din farkını ortadan kaldırmak.
- 📜 Önemi: Avrupalı devletlerin Osmanlı iç işlerine karışmasına zemin hazırlamıştır.
🇹🇷 I. Meşrutiyet ve II. Meşrutiyet Dönemleri
Osmanlı Devleti'nde demokrasiye geçiş denemeleri olan bu dönemleri karşılaştıralım.
🇹🇷 I. Meşrutiyet (1876)
- 🇹🇷 İlanı: Genç Osmanlılar (Jön Türkler) tarafından baskı sonucu ilan edildi.
- 🇹🇷 Kabul Edilen Anayasa: Kanun-i Esasi
- 🇹🇷 Özellikleri:
- 👑 Padişahın yetkileri kısıtlandı.
- 🏛️ Meclis-i Mebusan (Halk Meclisi) ve Meclis-i Ayan (Senato) olmak üzere iki meclis açıldı.
- 🇹🇷 Sona Ermesi: II. Abdülhamid tarafından 1878'de Meclis kapatılarak askıya alındı.
🇹🇷 II. Meşrutiyet (1908)
- 🇹🇷 İlanı: İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin çalışmaları sonucu ilan edildi.
- 🇹🇷 Özellikleri:
- 🏛️ Kanun-i Esasi tekrar yürürlüğe girdi.
- 🗣️ Siyasi partiler kuruldu.
- 📰 Basın özgürlüğü arttı.
- 🇹🇷 Önemi: Osmanlı Devleti'nde çok partili hayata geçişin ilk adımıdır.
⚔️ Trablusgarp ve Balkan Savaşları
Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde yaşadığı toprak kayıplarına yol açan bu savaşları inceleyelim.
⚔️ Trablusgarp Savaşı (1911-1912)
- ⚔️ Nedenleri:
- 🇮🇹 İtalya'nın sömürgecilik faaliyetleri.
- 🌍 Trablusgarp'ın İtalya'ya yakın olması.
- 🛡️ Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp'ı savunacak gücünün olmaması.
- ⚔️ Sonuçları:
- 📜 Uşi Antlaşması ile Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya bırakıldı.
- 🌟 Mustafa Kemal'in ilk askeri başarısıdır.
⚔️ Balkan Savaşları (1912-1913)
- ⚔️ Nedenleri:
- 🇷🇺 Rusya'nın Balkan uluslarını Osmanlı'ya karşı kışkırtması.
- 🌍 Balkan devletlerinin Osmanlı topraklarını ele geçirmek istemesi.
- 🛡️ Osmanlı Devleti'nin zayıflaması.
- ⚔️ I. Balkan Savaşı: Osmanlı Devleti yenildi ve birçok toprak kaybetti.
- ⚔️ II. Balkan Savaşı: Balkan devletleri kendi aralarında toprak paylaşımı konusunda anlaşmazlığa düştü. Osmanlı Devleti bu durumdan faydalanarak Edirne ve Kırklareli'ni geri aldı.
- ⚔️ Sonuçları: Osmanlı Devleti Balkanlardaki topraklarının çoğunu kaybetti.
Bu konuları dikkatlice çalışarak sınavda başarılı olabilirsiniz. Başarılar!
